Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) trong nền kinh tế Việt Nam là rất quan trọng. Các DNNVV đóng góp khoảng 45% vào Tổng sản phẩm nội địa (GDP) và tạo việc làm cho 60% lực lượng lao động. Tuy nhiên, thực tế cho thấy các DNNVV chỉ có thể tiếp cận dưới 9% tài chính bền vững. Trong khi đó, tín dụng xanh trên toàn thị trường chỉ chiếm 4,5% tổng dư nợ. Điều này cho thấy sự tồn tại của một thách thức lớn trong việc hỗ trợ DNNVV tiếp cận nguồn tài chính bền vững.
Để giải quyết thách thức này, việc xây dựng một khung chính sách toàn diện là cần thiết. Khung chính sách này cần bao gồm bốn trụ cột chính: Hoàn thiện khung pháp lý; Cải cách tài chính; Nâng cao năng lực DNNVV; và Phát triển hạ tầng thị trường. Mục tiêu là tạo ra một môi trường pháp lý và kinh doanh thuận lợi, giúp các DNNVV dễ dàng tiếp cận các nguồn tài chính bền vững.
Các DNNVV tại Việt Nam hiện đang đối mặt với những khó khăn đáng kể trong việc tiếp cận cả nguồn tài chính truyền thống và bền vững. Theo số liệu, tỷ lệ các DNNVV tiếp cận tín dụng ngân hàng đã giảm từ 32% vào năm 2019 xuống chỉ còn 28% vào năm 2023. Đặc biệt, tín dụng xanh chỉ chiếm 4,5% tổng dư nợ tín dụng tại Việt Nam, thấp hơn đáng kể so với các quốc gia khác trong khu vực.
Có ba rào cản chính đang hạn chế sự tham gia của các DNNVV vào tài chính bền vững. Thứ nhất, nhiều DNNVV thiếu kiến thức về môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Thứ hai, sự không nhất quán trong việc thực thi chính sách giữa các địa phương đã gây ra những khó khăn cho DNNVV. Thứ ba, tình trạng khan hiếm sản phẩm tài chính phù hợp với nhu cầu của DNNVV cũng là một thách thức.
Để vượt qua những rào cản này, một số giải pháp đã được đề xuất dựa trên kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn tại Việt Nam. Các giải pháp này bao gồm hoàn thiện khung pháp lý, cải cách khu vực tài chính, nâng cao năng lực của các DNNVV, và phát triển hạ tầng thị trường. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp này không chỉ giúp huy động tài chính bền vững cho các DNNVV mà còn tăng tỷ lệ tiếp cận tín dụng xanh.
Đây không chỉ là một chính sách tài chính đơn thuần mà còn là nền tảng chiến lược để Việt Nam chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng toàn diện và trung hòa carbon. Việc hỗ trợ DNNVV tiếp cận tài chính bền vững sẽ đóng góp vào việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.
Đọc thêm về tài chính bền vững và các giải pháp hỗ trợ DNNVV tại Việt Nam.