Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông báo động về những ‘vùng còn trống’ trong ‘hải trình’ chuyển đổi số tại Việt Nam. Sự cố này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường mà còn làm lộ ra những khoảng trống lớn trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực.
Tàu Vịnh Xanh 58 chở 49 người đã gặp phải giông lốc bất ngờ và lật giữa biển, cách bờ chỉ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km, mà không hề có tín hiệu cảnh báo từ bất kỳ hệ thống giám sát nào trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ này đã được coi là một ‘lỗ hổng chết người’ trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, AI, dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, việc giám sát thời gian thực đối với các tàu du lịch là điều bắt buộc. Tuy nhiên, vụ việc lần này đã làm nổi bật lên sự thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào quản lý và vận hành các hoạt động hàng hải. Điều này đặt ra một câu hỏi lớn về việc làm thế nào để ngăn chặn những tai nạn tương tự trong tương lai.
Các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp. Tất cả tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống trung tâm điều hành (IOC) phải tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường của tàu. Khi một tàu không về đúng giờ, hệ thống phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở việc xây dựng hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Mục tiêu của chuyển đổi số không chỉ là vẽ một bản đồ đẹp mà còn là ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp.
Sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và ‘may rủi’ trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống cần được đẩy mạnh để đảm bảo an toàn cho người dân. Trong đó, việc số hóa các tình huống khẩn cấp và trang bị các thiết bị định vị, truyền dữ liệu thời gian thực cho các tàu ra khơi là điều cần thiết.
Như vậy, vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 là một bài học kinh nghiệm quý giá cho việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và vận hành các hoạt động hàng hải. Các địa phương và bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng hành động để khắc phục những khoảng trống trong ‘hải trình’ chuyển đổi số, đảm bảo an toàn cho người dân và phát triển bền vững.