Một khám phá đột phá trong lĩnh vực thiên văn học đã giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về những hiện tượng cực đoan trong vũ trụ.
Các nhà thiên văn học từ Viện Thiên văn học (IfA) thuộc Đại học Hawaii đã khám phá ra một loại vụ nổ vũ trụ mới, được đặt tên là “ngoại biến hạt nhân cực độ” (ENT – extreme nuclear transients). Theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Science Advances, các vụ nổ ENT là cực kỳ hiếm gặp và xảy ra khi các ngôi sao lớn bị xé toạc sau khi đến quá gần một lỗ đen siêu khối lượng.
Nhà thiên văn học Jason Hinkle, tác giả của nghiên cứu, cho biết những vụ nổ ENT khác biệt rõ rệt so với các sự kiện phá vỡ thủy triều từng được quan sát. Chúng có độ sáng gấp gần 10 lần và duy trì độ sáng này trong nhiều năm, vượt xa tổng năng lượng phát ra của cả những vụ nổ siêu tân tinh sáng nhất.
Hình minh họa về một ngôi sao khổng lồ
Khám phá này cung cấp một công cụ mới để nghiên cứu các lỗ đen siêu khối lượng ở các thiên hà xa xôi. Do độ sáng cực lớn, các nhà khoa học có thể quan sát ENT từ những khoảng cách vũ trụ xa xôi, đồng nghĩa với việc nhìn lại quá khứ. Điều này mở ra cơ hội tìm hiểu về sự phát triển của lỗ đen khi vũ trụ mới bằng khoảng một nửa tuổi hiện tại.
Nhà thiên văn học Benjamin Shappee, đồng tác giả nghiên cứu, lý giải rằng vì ENT rất sáng, chúng ta có thể nhìn thấy chúng từ khoảng cách vũ trụ rất xa, và trong thiên văn học, càng nhìn xa có nghĩa là đang nhìn về quá khứ.
Tuy nhiên, các nhà thiên văn học cũng đang đối mặt với một thách thức lớn. Các hiện tượng ENT được ước tính hiếm gặp hơn ít nhất 10 triệu lần so với các vụ nổ siêu tân tinh. Điều đó đồng nghĩa với việc để tiếp tục nghiên cứu sâu hơn, giới khoa học cần một hệ thống giám sát vũ trụ liên tục và lâu dài.