Trong thời gian gần đây, vấn đề nghệ sĩ và người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm và cần được giải quyết. Với sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, việc ban hành chế tài đối với những cá nhân này là điều cần thiết để đảm bảo tính nghiêm khắc và răn đe trong việc xử lý vi phạm.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa Xã hội của Quốc hội, cho rằng có ba nguyên nhân chính dẫn đến việc nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức. Thứ nhất, việc chạy theo hào quang quá nhanh mà thiếu nền tảng văn hóa, giáo dục, đạo đức đã dẫn đến những hệ lụy. Thứ hai, môi trường showbiz nhiều cám dỗ và áp lực nổi tiếng nhanh, kiếm tiền nhiều đã khiến một số nghệ sĩ sa đà vào những hành vi không đúng mực. Thứ ba, cơ chế quản lý và định hướng chưa đủ mạnh đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và giám sát hoạt động của nghệ sĩ.
Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đã được Bộ VH-TT&DL ban hành từ năm 2021, tuy nhiên, quy tắc này chỉ xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử mà không có chế tài xử phạt cụ thể. Điều này đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và làm giảm hiệu quả của việc giám sát và xử lý vi phạm. PGS.TS Bùi Hoài Sơn khẳng định đã đến lúc cần rà soát và bổ sung quy định pháp lý rõ ràng hơn để bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ.
Ông cũng nhấn mạnh rằng nghệ sĩ vi phạm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân họ mà còn đến người hâm mộ, cộng đồng và xã hội. Công chúng có quyền đòi hỏi nghệ sĩ phải có ý thức trách nhiệm trước cộng đồng xã hội và không chỉ xin lỗi mà còn phải chịu trách nhiệm cụ thể. PGS.TS Bùi Hoài Sơn đề xuất cần mạnh dạn áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc cấm xuất hiện trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội hay tạm dừng hoạt động nghệ thuật.
GS.TS Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cũng đồng tình với việc cần có biện pháp mạnh tay hơn nữa với những chế tài cụ thể để tăng cường trách nhiệm của các nghệ sĩ với công chúng. Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng và giá trị của hoạt động nghệ thuật mà còn góp phần xây dựng một môi trường văn hóa lành mạnh và tích cực.
Trước những vấn đề đang tồn tại, việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống quy định pháp lý để quản lý và giám sát hoạt động của nghệ sĩ là điều cần thiết. Đồng thời, việc tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của đạo đức và pháp luật trong hoạt động nghệ thuật cũng là một yếu tố quan trọng. Chỉ khi có sự kết hợp giữa chế tài nghiêm khắc và nâng cao nhận thức, chúng ta mới có thể xây dựng một cộng đồng nghệ sĩ với trình độ và đạo đức cao, đáp ứng được nhu cầu của công chúng và góp phần phát triển văn hóa của đất nước.