Phát triển ‘kỳ lân’ công nghệ: Cần cơ chế đột phá để mở khóa thị trường vốn

Việc hoàn thiện thể chế và mở khóa thị trường vốn là điều kiện cấp thiết cho sự phát triển của doanh nghiệp công nghệ

Thị trường vốn – chìa khóa cho sự phát triển của doanh nghiệp công nghệ

Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Chính phủ đã nhanh chóng cụ thể hóa bằng Nghị quyết số 03/NQ-CP với 7 nhóm nhiệm vụ hành động, trong đó nhiệm vụ hoàn thiện thể chế được nhấn mạnh là then chốt.

Để hỗ trợ huy động vốn linh hoạt hơn cho startup, Chính phủ yêu cầu các bộ ngành liên quan phải hoàn thiện các văn bản pháp luật sửa đổi trong năm 2025, đồng thời xây dựng chương trình hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo gắn với nguồn lực tài chính dài hạn.

Nhiều chuyên gia cho rằng để thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược của Nghị quyết 57, thì hoàn thiện thể chế phải đi trước một bước, cả trong tư duy, công cụ chính sách lẫn khung pháp lý điều tiết.

Một trong những nút thắt lớn nhất hiện nay chính là thị trường vốn. Thị trường chứng khoán – vốn được kỳ vọng là kênh huy động vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp nhưng lại chưa thực sự hỗ trợ được các công ty công nghệ.

Dưới góc độ Công ty chứng khoán hoạt động lâu năm trên thị trường, bà Nguyễn Ngọc Anh, Tổng giám đốc SSI Asset Management (SSIAM) chia sẻ: Các doanh nghiệp công nghệ khi tìm đến SSIAM thường đặt câu hỏi liệu họ có thể huy động vốn tại thị trường nước ngoài hay không, chứ ít ai hỏi về khả năng gọi vốn tại thị trường Việt Nam.

TS Trần Văn – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Quốc hội, Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển kinh tế số

Cần một hành lang pháp lý hỗ trợ hơn cho doanh nghiệp công nghệ

Trao đổi với Báo điện tử Chính phủ, TS Trần Văn – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Quốc hội, Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển kinh tế số (IDS) thẳng thắn cho rằng: Nếu vẫn duy trì cơ chế cũ, thì doanh nghiệp công nghệ Việt khó có thể tiếp cận thị trường vốn trong nước.

TS Trần Văn dẫn ví dụ, theo quy định của Điều 15 Luật Chứng khoán, các doanh nghiệp muốn IPO nhằm mục đích niêm yết trên sàn chứng khoán phải đáp ứng điều kiện hoạt động kinh doanh của 2 năm liên tục liền trước năm IPO, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán.

TS Nguyễn Đức Kiên – nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng

Còn TS Nguyễn Đức Kiên – nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng cho biết, tại Việt Nam, các startup công nghệ vẫn huy động được vốn ở giai đoạn đầu như vòng hạt giống (seed), Series A, Series B từ các quỹ đầu tư trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, khi chuyển sang giai đoạn Series C trở đi, với nhu cầu vốn trên 50 triệu USD, thì gần như không còn kênh vốn trong nước nào đủ sức đáp ứng.

Ông Dương Quốc Anh-nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội

Ông Dương Quốc Anh-nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội phân tích: Bằng cách niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán, doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn mới từ các nhà đầu tư trên thị trường mở.

Vị chuyên gia này đề xuất cần có hai hướng đi song song: trước mắt, Nhà nước cần xây dựng cơ chế nới lỏng điều kiện niêm yết cho doanh nghiệp công nghệ. Về lâu dài, nên thành lập một sàn giao dịch riêng biệt cho lĩnh vực công nghệ.