Thành phố Bảo Định, nằm ở cửa ngõ thủ đô Bắc Kinh – Trung Quốc, vừa trải qua một đợt mưa lớn kỷ lục trong vòng 24 giờ, tương đương gần một năm, khiến hơn 19.000 người phải sơ tán khỏi nhà cửa. Thông tin từ đài truyền hình nhà nước CCTV cho biết, trong vòng 24 giờ tính đến sáng sớm ngày 25-7 (giờ địa phương), huyện Dịch – một khu vực ở phía Tây TP Bảo Định – đã hứng chịu lượng mưa lên tới 448,7 mm. Đây là con số ấn tượng khi so sánh với lượng mưa trung bình hàng năm tại Bảo Định là trên 500 mm.

Cục Khí tượng Trung Quốc (CMA) đã báo cáo rằng tổng cộng 19.453 người từ 6.171 hộ gia đình đã phải sơ tán do lũ quét, giao thông bị cô lập và mất điện tại một số ngôi làng. Tình hình tại Bảo Định được so sánh với lượng mưa bất thường do một cơn bão năm 2023 gây ra, khiến thủ đô Bắc Kinh chứng kiến mưa lớn kỷ lục trong 140 năm qua. Để ứng phó với lũ lụt ở Hà Bắc và một số nơi khác thuộc tỉnh Thiểm Tây, chính phủ Trung Quốc đã phân bổ 23.000 mặt hàng cứu trợ thiên tai.

Dữ liệu từ bản tin khí hậu năm 2024 của CMA cũng cho thấy lượng mưa trung bình năm 2024 của tỉnh Hà Bắc là 640,3 mm, cao hơn 26,6% so với mức trung bình trong nhiều thập niên. Bảo Định vẫn duy trì cảnh báo đỏ về mưa lớn vào sáng 25-7, trong khi Hà Bắc nâng cao khả năng sẵn sàng ứng phó khẩn cấp.

Cách Bảo Định khoảng 160 km, Bắc Kinh cũng không tránh khỏi ảnh hưởng. Đài truyền hình CCTV đưa tin mưa có khả năng tiếp tục tăng, lên tới hơn 50 mm trong khoảng thời gian 6 giờ từ chiều 25-7 đến sáng 26-7 ở một số quận. Ngoài ra, mưa lớn đã làm gián đoạn dịch vụ đường sắt tại Nội Mông, khiến chính quyền tạm dừng một số chuyến tàu chở khách đi qua các khu vực có nguy cơ cao từ ngày 25-7 đến 29-7.

Trong những năm gần đây, miền Bắc vốn có khí hậu khô cằn của Trung Quốc đã chứng kiến lượng mưa kỷ lục, đẩy các thành phố đông đúc dân cư – trong đó có cả thủ đô Bắc Kinh – đối diện nguy cơ ngập lụt. Một số nhà khoa học cho rằng diễn biến thời tiết này có liên quan tới hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Một trận lũ quét bất ngờ đã ập đến huyện Vũ Kỳ, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, gây ra một hiện tượng chưa từng có khi gần 20kg trang sức bị nước cuốn trôi khỏi một cửa hàng. Sự kiện này đã tạo nên một “cơn sốt vàng” khi nhiều người dân đổ xô đến tìm kiếm trang sức trong bùn đất.

Ông Ye, chủ tiệm vàng Laofengxiang, cho biết trận lũ xảy ra vào sáng 25/7 đã khiến toàn bộ số vàng trang sức, bao gồm vòng tay, vòng cổ, hoa tai, mặt dây chuyền, nhẫn kim cương, đồ ngọc bích và bạc, bị cuốn khỏi tủ trưng bày. Ngoài ra, két sắt chứa hàng tồn kho, vật liệu tái chế và tiền mặt cũng biến mất. Mặc dù nhân viên của tiệm đã túc trực qua đêm để canh giữ, nhưng đến sáng, cảnh báo lũ được ban hành, mọi người vừa mở cửa thì đã bị lệnh sơ tán khẩn cấp. Trong vài phút, nước lũ tràn vào, dâng cao hơn một mét và cuốn trôi toàn bộ tài sản. Ước tính số vàng bạc bị cuốn trôi khoảng hơn 10 triệu tệ.

Sau khi nước rút, gia đình ông Ye cùng nhân viên đã dành hai ngày lục tìm trong bùn đất, nhưng chỉ thu hồi được khoảng một kg, phần lớn nhờ người dân địa phương tự nguyện trả lại. Sự việc đã gây ra một sự quan tâm lớn từ cộng đồng, và hàng trăm người dân đã đổ xô đến hiện trường để tìm kiếm số trang sức bị thất lạc. Một số người đã sử dụng máy dò kim loại để rà soát kỹ khu vực quanh cửa hàng.

Gia đình ông Ye đã phát thông báo kêu gọi bất kỳ ai nhặt được tài sản hãy hoàn trả, đồng thời hứa sẽ thưởng tiền tương ứng với giá trị món đồ. Con trai ông Ye cũng cảnh báo nếu có người cố tình chiếm giữ số trang sức bị mất, cửa hàng sẽ thu thập bằng chứng và yêu cầu làm việc với cơ quan pháp luật.

Từ ngày 23/7 đến nay, khu vực Hoa Bắc, Hoa Đông và Đông Bắc của Trung Quốc đã phải hứng chịu một đợt mưa lớn kéo dài. Theo báo cáo của Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV), tính đến ngày 28/7, đợt thiên tai này đã khiến 30 người thiệt mạng. Thiệt hại chủ yếu tập trung ở khu vực miền núi phía bắc thành phố, nơi có nhiều tuyến đường và công trình hạ tầng bị phá hủy nghiêm trọng.

Nhiều vùng tại phía bắc Trung Quốc đang phải hứng chịu tình trạng mưa lũ nghiêm trọng, trong đó có thủ đô Bắc Kinh và các tỉnh Hà Bắc, Cát Lâm, Sơn Đông. Tình hình thời tiết cực đoan này đã gây ra nhiều thiệt hại về người và của, đồng thời buộc hàng nghìn người phải sơ tán.

Một vụ sạt lở đất đã xảy ra tại huyện Loan Bình, tỉnh Hà Bắc vào ngày 28/7, làm 4 người chết và 8 người mất tích. Cơ quan chức năng đang tích cực tìm kiếm những người còn mắc kẹt. Song song đó, tại Bắc Kinh, mưa lớn đã bắt đầu trút xuống từ trưa ngày 26/7 tại hai quận ngoại ô Mật Vân và Diên Khánh.

Tính đến đêm ngày 28/7, thành phố Bắc Kinh đã ghi nhận 30 người chết do mưa lũ. Phần lớn những trường hợp này tập trung ở khu vực Mật Vân. Tình hình còn khiến hơn 80.000 người phải sơ tán, trong đó có 17.000 người đến từ Mật Vân. Bên cạnh đó, hơn 130 thôn xóm bị mất điện, gây khó khăn cho sinh hoạt và đời sống của người dân.

Cơ quan cứu hộ đang tích cực tiến hành sơ tán người dân tại thị trấn Thái Thạch Thôn, huyện Mật Vân, cách trung tâm thủ đô Bắc Kinh khoảng 100km về phía đông bắc. Một cư dân 52 tuổi, ông Pang, đã lên tiếng về tình hình nghiêm trọng của trận lũ, miêu tả nó như một “trận lũ trăm năm có một”. Ông kể lại rằng dòng nước đã cuốn đi rất nhiều vật dụng của người dân.

Mặt khác, một người dân khác là bà Zhao, 52 tuổi, cũng bày tỏ sự ngỡ ngàng trước tình hình. Theo lời bà, tình trạng lúc này “một mớ hỗn độn”, với lớp bùn dày tạo nên nhiều khó khăn cho công việc dọn dẹp và sinh hoạt.

Trước tình hình nghiêm trọng, chính quyền thành phố Bắc Kinh đã kích hoạt mức ứng phó khẩn cấp cao nhất từ 20h ngày 28/7. Theo đó, người dân được yêu cầu ở nhà, các cơ sở giáo dục và công trình xây dựng bị đóng cửa, cùng với việc tạm ngưng các hoạt động du lịch ngoài trời và nhiều hoạt động khác cho đến khi cảnh báo được dỡ bỏ.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ra chỉ thị yêu cầu các quan chức lập kế hoạch ứng phó với những tình huống xấu nhất và khẩn trương thực hiện việc sơ tán người dân tại các khu vực có nguy cơ lũ lụt cao. Hiện tại, cảnh báo mưa lớn vẫn còn hiệu lực đến ngày 30/7, và tình hình dự báo sẽ tiếp tục phức tạp trong thời gian tới.

Mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật Bản hiện đang đứng trước những thách thức lớn chưa từng có. Chính sách của Washington và sự quyết đoán ngày càng tăng của Bắc Kinh đã tạo ra áp lực đáng kể lên Tokyo. Nhật Bản đang phải đối mặt với sức ép kinh tế từ Washington, đặc biệt là sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo áp thuế 25% lên tất cả hàng hóa Nhật Bản xuất khẩu sang Mỹ từ ngày 01.08 tới. Thông báo này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ tại Tokyo, với Itsunori Onodera, thành viên cấp cao của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, thẳng thắn tuyên bố rằng nội dung lá thư là “hoàn toàn không thể chấp nhận được” và bày tỏ sự “vô cùng phẫn nộ”.

Không chỉ dừng lại ở thương mại, Nhật Bản còn phải đối mặt với sự quyết đoán quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc. Trung Quốc đã điều động hai tàu sân bay mới đến Tây Thái Bình Dương, đi qua vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản và lần đầu tiên vượt qua “chuỗi đảo thứ hai” – tuyến phòng thủ quan trọng nối Nhật Bản với đảo Guam của Mỹ. Trước hành động này, Nhật Bản đã chính thức lên tiếng phản đối và cho phép quân đội bắn hạ thiết bị bay không người lái Trung Quốc nếu xâm phạm không phận.

Mỹ cũng yêu cầu Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng lên 3,5% GDP, thậm chí sau đó là 5%, trong khi Nhật Bản hiện chỉ chi khoảng 1,6%. Yêu cầu này đã gây báo động ở Tokyo và được xem là khó có thể biến mất. Trong bối cảnh đó, Nhật Bản đang nỗ lực xây dựng quan hệ với các nước bạn bè như Australia, Ấn Độ, Philippines và Hàn Quốc, đồng thời tăng cường đầu tư vào công nghệ mới nổi, khả năng phục hồi mạng và an ninh vũ trụ.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đang đối mặt với cuộc bầu cử thượng viện vào ngày 20.07 trong bối cảnh sự không hài lòng của người dân về lạm phát và thất nghiệp gia tăng. Các cuộc thăm dò dự đoán đảng LDP của ông sẽ mất thế đa số tại Thượng viện, có thể đẩy nước này vào một cuộc khủng hoảng điều hành kéo dài. Trong bối cảnh nhiều thách thức đang chờ đợi, Nhật Bản sẽ phải điều chỉnh chiến lược của mình để đảm bảo an ninh và tăng trưởng kinh tế trong tương lai.

Nhật Bản hiện đang tích cực tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực từ các chính sách của Mỹ và sự trỗi dậy của Trung Quốc. Tokyo đang tăng cường hợp tác với các đối tác chiến lược, đồng thời đẩy mạnh phát triển nội lực để đối mặt với những thách thức toàn cầu. Tuy nhiên, kết quả cuộc bầu cử thượng viện và những diễn biến tiếp theo sẽ có tác động quan trọng lên định hướng chính sách của Nhật Bản trong thời gian tới.