Đã 5 năm trôi qua kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực, và đáng chú ý là hiệp định này đã đóng vai trò quan trọng như một đòn bẩy giúp tăng trưởng thương mại giữa Việt Nam và Italy một cách ấn tượng. Hiệp định đã mở ra những cơ hội mới trong việc mở rộng thị trường xuất nhập khẩu, cũng như nâng cao hợp tác về công nghệ, năng lượng xanh và thời trang.

Bà Dương Phương Thảo, Tham tán thương mại Việt Nam tại Italy, đã nhận định rằng EVFTA đã tạo ra một động lực quan trọng giúp hai quốc gia vượt qua nhiều thách thức toàn cầu như đại dịch COVID-19, xung đột địa chính trị và lạm phát. Số liệu thống kê cho thấy kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Italy đã tăng gần 50%, từ 4,62 tỷ USD năm 2020 lên 6,91 tỷ USD năm 2024. Xuất khẩu của Việt Nam sang Italy đã tăng 58%, đạt 4,94 tỷ USD. Các mặt hàng chủ lực có tăng trưởng vượt bậc bao gồm sắt thép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, giày dép, cà phê, máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng và phương tiện vận tải cùng phụ tùng.

EVFTA đã mang lại lợi thế thuế quan rõ rệt, thúc đẩy xuất khẩu nông sản, thủy sản, dệt may và điện tử của Việt Nam, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu công nghệ và hàng hóa cao cấp từ Italy. Tuy nhiên, không phải ngành nào cũng tận dụng được hiệu quả từ EVFTA. Ngành thủy sản đối mặt với ‘thẻ vàng’ IUU, hạn chế xuất khẩu tôm và cá tra sang Italy. Chi phí vận chuyển cao và thời gian giao hàng lâu đã ảnh hưởng đến độ tươi ngon và giá cả cạnh tranh.

Để khắc phục những rào cản này, bà Dương Phương Thảo nhấn mạnh rằng doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn vệ sinh và kiểm dịch của EU, đầu tư vào sản xuất sạch và truy xuất nguồn gốc. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng được các cơ hội từ EVFTA mà còn góp phần nâng cao uy tín và chất lượng của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trong tương lai, EVFTA sẽ tiếp tục thúc đẩy thương mại và đầu tư bền vững, giúp Việt Nam chuyển dịch sang kinh tế xanh và công nghệ cao. Với Italy, hợp tác trong các lĩnh vực như máy móc, năng lượng tái tạo, thời trang và công nghệ cao sẽ là trọng tâm. Để đảm bảo hiệu quả lâu dài, Việt Nam cần ưu tiên chuyển giao công nghệ từ Italy, đặc biệt trong các lĩnh vực như máy móc nông nghiệp, cơ khí chính xác và công nghệ cao. Nâng cấp công nghiệp hỗ trợ để giảm phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu là yếu tố then chốt.

Hợp tác với các viện thiết kế Italy, đặc biệt tại Milan, sẽ giúp phát triển sản phẩm giá trị cao. Đầu tư vào sản xuất xanh, sử dụng năng lượng tái tạo và đào tạo nhân lực chất lượng cao cũng cần được đẩy mạnh. Những bước đi này không chỉ giúp Việt Nam tận dụng được các cơ hội từ EVFTA mà còn góp phần vào việc xây dựng một nền kinh tế bền vững và có tính cạnh tranh cao.

Thách thức lớn hơn đến từ việc EU đẩy nhanh đàm phán FTA với các nước ASEAN khác như Thái Lan, Indonesia và Malaysia. Nếu Thái Lan ký FTA vào năm 2026, thuế ưu đãi tương tự EVFTA sẽ làm giảm lợi thế của Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực như nông sản và dệt may. Vì vậy, tập trung vào chất lượng, thiết kế và sản xuất bền vững là cách để Việt Nam duy trì vị thế cạnh tranh và tận dụng tối đa cơ hội từ quan hệ đối tác chiến lược với Italy.

Cuối cùng, việc duy trì và phát triển mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Italy trong khuôn khổ EVFTA đòi hỏi sự nỗ lực và sáng tạo từ cả hai phía. Với sự hợp tác chặt chẽ và có hiệu quả, hai nước có thể đạt được những thành tựu kinh tế to lớn hơn nữa trong tương lai.

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Communications đã đưa ra bằng chứng cho thấy đại dịch Covid-19 đã có tác động đáng kể đến tốc độ lão hóa não bộ, đặc biệt là ở người lớn tuổi, nam giới và những người gặp khó khăn về kinh tế. Để thực hiện nghiên cứu này, các nhà khoa học đã tiến hành phân tích các bản chụp não của 15.334 người trưởng thành khỏe mạnh. Kết quả cho thấy não bộ của những người này đã lão hóa nhanh hơn trung bình 5,5 tháng so với trước khi đại dịch bùng phát. Đáng chú ý là hiệu ứng này cũng được quan sát thấy ở những người không bị nhiễm bệnh.

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc nhiễm SARS-CoV-2 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa thần kinh và suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Tuy nhiên, nghiên cứu này lại tập trung vào việc đánh giá tác động của giai đoạn đại dịch đối với quá trình lão hóa não bộ nói chung. Theo các nhà nghiên cứu, quá trình lão hóa não liên quan đến đại dịch rõ rệt nhất ở những người tham gia lớn tuổi và nam giới. Điều này có thể được giải thích bởi thực tế rằng nam giới thường dễ bị thay đổi thần kinh hơn khi bị căng thẳng so với phụ nữ. Ngoài ra, não bộ của những người gặp khó khăn, chẳng hạn như thất nghiệp, thu nhập thấp và sức khỏe kém, cũng lão hóa nhanh hơn so với những người tham gia khác.

Khi tiến hành đánh giá những người tham gia đã hoàn thành bài kiểm tra nhận thức ở cả hai lần chụp não, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chỉ những người nhiễm SARS-CoV-2 mới có dấu hiệu suy giảm nhận thức. Các dấu hiệu này bao gồm giảm tính linh hoạt về tinh thần và tốc độ xử lý. Điều này cho thấy rằng mặc dù đại dịch có thể ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ của mọi người, nhưng những người nhiễm bệnh có thể gặp phải rủi ro cao hơn.

Các chuyên gia cho rằng cần phải tiến hành nghiên cứu thêm để tìm hiểu mối liên hệ nhân quả giữa đại dịch và lão hóa não bộ, cũng như để làm rõ cơ chế đằng sau tác động này. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường đại dịch đối với sức khỏe tâm thần và thần kinh. Tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ có thể chưa đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến độ nhạy bén về tinh thần, nhưng nó có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe não bộ nếu không được giải quyết.

Các chuyên gia đề xuất rằng việc tìm hiểu và đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về cách giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ là rất cần thiết. Điều này có thể bao gồm các biện pháp như tăng cường hỗ trợ tâm lý, cải thiện điều kiện kinh tế và xã hội, cũng như phát triển các chiến lược để giảm thiểu căng thẳng và lo lắng. Bằng cách này, chúng ta có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của đại dịch đối với sức khỏe não bộ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi người.

Rối loạn ăn uống ở thanh thiếu niên tăng vọt trong đại dịch COVID-19, một vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng đang ngày càng gia tăng. Những người như Moorea Friedman đã trải qua sự cô lập trong thời gian đại dịch, dành nhiều thời gian trước màn hình máy tính để xem phim và chương trình truyền hình, nơi các nhân vật thường được miêu tả một cách hoàn hảo. Friedman chia sẻ rằng việc nhìn thấy những nhân vật chính đẹp hoàn hảo đã khiến cô tự hỏi liệu mình phải trông như vậy để được coi là xứng đáng và được yêu thương.

Cảm giác không an toàn và lo lắng đã khiến Friedman cảm thấy tồi tệ về bản thân. Khi thế giới bên ngoài dường như đang quay cuồng ngoài tầm kiểm soát, cô đã cố gắng kiểm soát những gì mình có thể – đó là cơ thể của mình. Friedman cuối cùng đã ngừng có kinh nguyệt, một tình trạng gọi là vô kinh, là dấu hiệu cho thấy hormone của cơ thể không hoạt động đúng cách. Bác sĩ đã thông báo với cô rằng tim của cô không khỏe, và Friedman nhận ra rằng cô đã bị mắc kẹt trong những mô hình gây hại cho tâm trí và cơ thể của mình.

Rối loạn ăn uống là những căn bệnh phức tạp, ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe tâm thần và thể chất. Bác sĩ nhi khoa Eva Trujillo, chủ tịch của Hiệp hội chuyên gia rối loạn ăn uống quốc tế, cho biết rằng chúng “thực sự tái cấu trúc não bộ”, giảm kích thước não và khiến việc tập trung và điều chỉnh cảm xúc trở nên khó khăn hơn. Suy dinh dưỡng có thể làm chậm quá trình trao đổi chất, ảnh hưởng đến mật độ xương và thậm chí dẫn đến ngừng tim.

Tuy nhiên, Trujillo cũng nhấn mạnh rằng với điều trị đúng cách, người bệnh có thể hồi phục hoàn toàn. “Nhưng não bộ cần thời gian, thực phẩm, trị liệu và sự thương xót để lành lại,” cô nói. Với vai trò là người đồng sáng lập Comenzar de Nuevo, một cơ sở điều trị hàng đầu ở Mỹ Latinh, Trujillo đã giúp bệnh nhân của mọi lứa tuổi và tầng lớp xã hội nhận được hỗ trợ và xây dựng kỹ năng khi hồi phục.

Đối với Friedman, hồi phục cũng bao gồm việc vận động cho các thanh thiếu niên khác đang vật lộn với rối loạn ăn uống và các tình trạng sức khỏe tâm thần khác. Cô đã bắt đầu một podcast về sức khỏe tâm thần và sức khỏe gọi là Balancing Act. “Khi tôi đang cố gắng vượt qua khó khăn này, tôi nhận ra rằng tôi muốn giúp đỡ những người khác cảm thấy như họ đã phải chiến đấu một mình,” Friedman nói. “Bởi vì tôi biết cảm giác như thế nào khi phải vật lộn một mình.”