Trung Quốc đã chính thức ngừng phê duyệt các khoản đầu tư ra nước ngoài cho các công ty muốn thành lập hoặc mở rộng hoạt động tại Mỹ. Quyết định này được cho là diễn ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang diễn ra.

Các nguồn tin cho biết, chính quyền địa phương Trung Quốc và Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC), cơ quan hoạch định kinh tế nhà nước, đã ngừng phê duyệt các khoản đầu tư như vậy kể từ tháng 4. Trước đây, đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc đã bị hạn chế do lo ngại về dòng vốn chảy ra nước ngoài và các lĩnh vực mà nước này coi là nhạy cảm.

Tuy nhiên, động thái hạn chế mới nhất này diễn ra vào thời điểm quan hệ giữa hai nước đang căng thẳng do Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt các mức thuế quan mạnh tay để đưa hoạt động sản xuất trở lại các bang. Các công ty có vốn đầu tư ra nước ngoài dưới 300 triệu USD được yêu cầu nộp hồ sơ lên chính quyền địa phương và thường không phải xin phê duyệt cấp quốc gia.

Các nguồn tin cho biết, hiện vẫn chưa rõ các hạn chế đối với đầu tư doanh nghiệp, bao gồm cả đầu tư mới hoặc mua lại, vào Mỹ, sẽ kéo dài bao lâu. Các công ty có dự án đầu tư ra nước ngoài có giá trị trên 300 triệu USD phải nộp hồ sơ xin phê duyệt từ NDRC, Bộ Thương mại và Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước.

Một số dự án sản xuất đang được triển khai tại Mỹ đã bị tạm dừng. Hạn chế mới nhất được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tháng 4 công bố áp mức thuế lên tới 145% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, gây ra căng thẳng thương mại giữa hai nước, làm đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các quan chức thương mại Trung Quốc và Mỹ đã gặp nhau đầu tuần này trong vòng đàm phán thứ ba tại Stockholm (Thụy Điển). Hai bên đã nhất trí tiếp tục đàm phán về việc gia hạn thỏa thuận tạm ngừng áp đặt thuế quan nhằm đạt được một thỏa thuận thương mại trước thời hạn chót vào ngày 12/8 tới.

Các nhà đầu tư Trung Quốc đã rút khỏi Mỹ trong những năm gần đây do quan hệ song phương căng thẳng và sự giám sát ngày càng tăng của Mỹ đối với các công ty Trung Quốc ở cấp bang và liên bang. Ông Armand Meyer, nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại nhóm Dịch vụ Dữ liệu Trung Quốc của Rhodium Group, cho biết mặc dù các hạn chế này thể hiện sự leo thang trong xung đột thương mại giữa hai chính phủ, nhưng chúng khó có thể ảnh hưởng đến đầu tư nước ngoài tại Mỹ.

Thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc đã khuyến khích các nhà sản xuất chuyển sản xuất sang các nước châu Á khác. Thế nhưng với chính sách thuế quan toàn diện của Mỹ đối với hầu hết đối tác thương mại, các công ty Trung Quốc đang có động lực chuyển dịch vào nội địa.

Trong bối cảnh hiện nay, các thỏa thuận thương mại quốc tế đang trở thành tâm điểm chú ý hơn bao giờ hết. Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đe dọa các quốc gia bằng việc áp thuế quan cao hơn cho đến khi họ đồng ý ký kết các thỏa thuận mới với Mỹ. Điều này đặt ra câu hỏi về quá trình đàm phán các thỏa thuận thương mại giữa các quốc gia và liệu những hành động mạnh mẽ của ông Trump có làm thay đổi cách thức tiến hành các cuộc đàm phán hay không.

Jason Langrish, một nhà đàm phán thương mại kỳ cựu của Canada, cho biết rằng những lời đe dọa áp thuế của ông Trump đã làm xấu đi bầu không khí trong phòng đàm phán. Ông giải thích rằng gần đây, trong thời kỳ chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa bản địa đang gia tăng, các thỏa thuận thương mại đã trở nên mang tính phòng thủ và buộc tội nhiều hơn. Điều này trái ngược với cách thức các thỏa thuận như vậy được đạt được trước đây, khi các cuộc đàm phán thương mại thường mang tính tích cực vì bạn đang nâng cấp một thỏa thuận vốn đã có hiệu quả giữa hai quốc gia.

Một cựu đàm phán viên thương mại khác, Karl Falkenberg, người đã nhiều năm làm đại diện cho EU trong các cuộc đàm phán, nói rằng ông Trump ‘không chấp nhận luật chơi’. Ông không có ý khen ngợi, nhưng ông Trump chắc chắn sẽ coi đó là một lời khen. Falkenberg và Langrish đều có kinh nghiệm trong việc đàm phán các thỏa thuận thương mại phức tạp, bao gồm cả thỏa thuận giữa Canada và EU, cũng như giữa Canada và Ấn Độ.

Quá trình đàm phán thương mại thường bắt đầu với việc mỗi bên chỉ định một trưởng đoàn đàm phán. Các nhóm được bố trí cho mỗi bàn đàm phán, có thể bao gồm các vấn đề như thuế quan, quy định, và mua sắm chính phủ. Mỗi bàn đàm phán sẽ có một thành viên phụ trách riêng. Ông Langrish nói rằng sau đó, ‘cuộc đua bắt đầu’, lưu ý rằng các thỏa thuận thường mất nhiều năm để hoàn tất.

Đối với ông Falkenberg, một ngày làm việc điển hình trong các cuộc đàm phán gồm một phiên vào buổi sáng và một phiên vào buổi chiều, nhưng ông cho biết đã từng ‘rời văn phòng lúc 5 giờ sáng’. Mặc dù các bộ phim chính trị truyền hình thường phóng đại các xung đột trong đàm phán, nhưng hầu hết những người trong ngành đều nói rằng công việc thực sự diễn ra âm thầm, trong nhiều giờ thương lượng chiến lược, cả cho và nhận.

Wendy Cutler, một cựu nhà đàm phán thương mại của Mỹ, cho biết rằng yếu tố quan trọng nhất trong đàm phán là sự tin tưởng. Bà nói rằng bạn sẽ không bao giờ có được 100% sự tin tưởng, bởi vì mỗi bên đều có các mục tiêu quốc gia riêng. Nhưng nếu bạn cảm thấy có thể chia sẻ không chính thức các đề xuất với phía bên kia, và điều đó sẽ không bị rò rỉ ra báo chí hay lan truyền đến các bên liên quan, thì sẽ dễ dàng hơn để đi đến một kết thúc thành công.

Trong khi các yếu tố nội bộ trong phòng đàm phán có vai trò quan trọng, thì những gì đang diễn ra bên ngoài thế giới mới chính là thứ có thể quyết định sự thành – bại của một thỏa thuận. Ông Langrish chỉ ra rằng có những người phản đối một thỏa thuận được ký kết, chẳng hạn như một lĩnh vực kinh tế có thể bị ảnh hưởng tiêu cực, hoặc phe đối lập chính trị trong nước.

Bà Cutler nói thêm rằng điều khiến các nhóm đàm phán của Mỹ gặp khó khăn chính là việc ông Trump muốn họ ký kết các thỏa thuận mới với hầu hết các quốc gia trong một khoảng thời gian rất ngắn. Lời khuyên của bà Cutler dành cho Tổng thống Donald Trump và những người thân cận ông là hãy ngưng sử dụng mạng xã hội, vì việc quá công khai một cuộc đàm phán có thể gây ảnh hưởng đến tiến trình.

Trong khi đó, khi thuế quan của Mỹ dường như liên tục tăng giảm một cách khó hiểu, giới luật sư thương mại trên toàn thế giới đang rất được săn đón. Việc hiểu rõ các quy định và luật lệ thương mại quốc tế đang trở thành một yếu tố quan trọng trong việc đàm phán các thỏa thuận thương mại thành công.

Thông qua việc tìm hiểu về quá trình đàm phán thương mại và những thách thức mà các nhà đàm phán đang đối mặt, có thể thấy rằng việc xây dựng một thỏa thuận thương mại quốc tế đòi hỏi sự kết hợp của nhiều yếu tố, từ sự tin tưởng và tôn trọng giữa các bên đến sự hiểu biết về các quy định và luật lệ thương mại quốc tế.

Ngày 24/7, Liên minh châu Âu (EU) đã tăng cường sức ép lên chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thông qua một gói biện pháp đáp trả. Mục đích của gói biện pháp này là bảo vệ lợi ích của EU trước những động thái của Mỹ, đặc biệt là việc áp thuế thép và nhôm đối với các nước thành viên EU.

Theo đó, gói trả đũa của EU sẽ bao gồm hai phần. Phần đầu tiên sẽ áp thuế cao hơn đối với hàng hóa Mỹ trị giá 21 tỷ euro. Điều này nhằm đáp trả việc ông Trump áp thuế thép và nhôm của EU. Phần thứ hai trị giá 72 tỷ euro sẽ mở rộng danh sách các sản phẩm của Mỹ bị áp thuế. Một số sản phẩm nổi bật sẽ bị áp thuế bao gồm máy bay Boeing và rượu bourbon Kentucky.

Đại diện của EU khẳng định rằng trọng tâm của họ là tìm kiếm một kết quả đàm phán với Mỹ. Họ tin rằng kết quả đó nằm trong tầm tay và có thể đạt được thông qua các cuộc đàm phán mang tính xây dựng. Tuy nhiên, EU cũng thể hiện sự cứng rắn nhằm gây sức ép để ông Trump nhượng bộ và tìm kiếm một thỏa thuận thuận lợi.

Các quốc gia thành viên EU đã ủng hộ gói trả đũa lên 93 tỷ euro, tương đương khoảng 109 tỷ USD, hàng hóa của Mỹ. Sự ủng hộ này thể hiện sự đoàn kết và quyết tâm của EU trong việc bảo vệ lợi ích của mình.

Hiện tại, EU và Washington đang tiến gần đến một thỏa thuận với mức thuế 15% và nhượng bộ trong một số lĩnh vực quan trọng. Nếu không đạt được thỏa thuận, gói biện pháp đối phó đầu tiên sẽ có hiệu lực vào ngày 7/8. Gói thứ hai sẽ có hiệu lực theo hai giai đoạn, vào ngày 7/9 và ngày 7/2.

Các mức thuế trả đũa này nhằm mục đích hỗ trợ các cuộc đàm phán, chứ không phải làm leo thang căng thẳng giữa hai bên. Đến nay, EU vẫn chưa áp dụng bất kỳ biện pháp đối phó nào với Mỹ, mặc dù thuế quan của ông Trump đã bao phủ 70% hàng xuất khẩu của khối này.

Về những gì EU sẽ đề nghị với Mỹ để đạt thỏa thuận, một nhà ngoại giao EU cho biết khối này không cân nhắc cam kết đầu tư vào Mỹ. Điều này tương tự như những gì Nhật Bản đã làm gần đây. Một nhà ngoại giao khác cho biết EU có thể giảm một số mức thuế để hỗ trợ các cuộc đàm phán.

Các dự đoán đến nay cho rằng mức thuế 15% của Mỹ có thể áp lên các lĩnh vực bao gồm ô tô và dược phẩm của châu Âu. Tuy nhiên, mức thuế này sẽ không cộng thêm các mức thuế trước đó. Một số lĩnh vực như máy bay, gỗ, dược phẩm, sản phẩm công nghiệp sẽ được miễn trừ thuế.

EurActiv và các Reuters đã cung cấp thông tin chi tiết về gói biện pháp đáp trả của EU và các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ.