TP Huế – địa phương bảo tồn và gìn giữ 8 di sản thế giới, hơn 1.000 di tích lịch sử, đang đẩy mạnh chuyển đổi số trong ngành du lịch. Mục tiêu là tạo điều kiện thuận lợi và gia tăng trải nghiệm cho khách du lịch tại mỗi điểm đến, góp phần thu hút lượng khách đến với Huế ngày càng tăng.

Một trong những nỗ lực của TP Huế là triển khai ứng dụng Hộ chiếu du lịch Huế – Hue City Passport. Ứng dụng này cho phép du khách quét mã QR để cài đặt App, đăng ký thông tin cá nhân và tham gia. Với tính tiện lợi, bản đồ định vị GPS và tính tương tác cao, du khách có thể theo dõi quá trình tham quan và trải nghiệm tại các điểm đến theo lộ trình và chủ đề gợi ý.

Sở Du lịch TP Huế cùng các đơn vị liên quan cũng triển khai số hóa tài nguyên du lịch như di sản, ẩm thực và các điểm đến du lịch. Hiện tại, hệ thống cơ sở dữ liệu số ngành du lịch Huế đang được cập nhật, bao gồm cơ sở lưu trú, công ty lữ hành và hướng dẫn viên du lịch. Hệ thống thông tin số tích hợp về khách du lịch, khu và điểm du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch trên địa bàn cũng đang được hình thành.

Tại các điểm tham quan của Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế, dịch vụ bán vé điện tử và tích hợp hệ thống nhận diện trí tuệ nhân tạo (AI) đã được triển khai. Quần thể Di tích Cố đô Huế cũng đã triển khai 96 Trạm tương tác thông minh – TapQuest tại 96 điểm di tích. Du khách có thể dễ dàng tiếp cận thông tin về từng địa điểm thông qua đa dạng hình thức như hình ảnh, video, mô hình 3D và văn bản.

Đại Nội Huế cũng đã triển khai ứng dụng App di tích Huế, hỗ trợ chỉ đường cho du khách. Đối với du khách nước ngoài, ứng dụng này có thể chuyển đổi sang các ngôn ngữ như Anh, Nhật, Pháp và Trung Quốc.

Các chuyên gia cho rằng, để xây dựng du lịch thông minh một cách bền vững, TP Huế cần tiếp tục mở rộng hệ sinh thái số bằng cách tăng cường liên kết liên vùng và hình thành hành lang du lịch thông minh giữa Huế – Đà Nẵng. Việc ứng dụng AI và dữ liệu lớn (Big Data) trong phân tích hành vi du khách cũng là yếu tố quan trọng.

Bên cạnh đó, TP Huế đang đẩy mạnh chuyển đổi số để bảo tồn giá trị di sản. Hàng trăm cổ vật quý triều Nguyễn đã được gắn chip NFC và định danh duy nhất bằng công nghệ Nomion của Phygital Labs. Khách tham quan có thể dùng smartphone tương tác với chip NFC và truy cập thông tin lịch sử, nguồn gốc và ý nghĩa văn hóa của cổ vật.

Tuy nhiên, trong quá trình bảo tồn và phát huy giá trị di sản, TP Huế cũng đang đối mặt với thách thức như việc tháo dỡ các lô cốt, hầm trú ẩn và vọng gác cũ tại di tích Kinh thành Huế. Việc tháo dỡ 31 công trình quốc phòng, trong đó có 26 công trình là lô cốt, 2 vọng gác, 2 hầm ẩn nấp và 1 trận địa phòng không, đang được tiến hành để trả lại giá trị nguyên trạng yếu tố gốc của di tích Kinh thành Huế.

Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi, với nhiều ý kiến trái chiều từ công chúng. Một bên ủng hộ việc thu phí như một giải pháp cần thiết để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Một bên khác lại phản đối, cho rằng những di tích này là tài sản tinh thần chung của dân tộc và không thể bị lợi dụng để làm nguồn thu.

Một trường hợp điển hình cho tình trạng này là Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, nằm tại tỉnh Hà Tĩnh. Với vị trí gần khu dân cư, nơi đây thường xuyên đón tiếp hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương và tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh tại đây. Tuy nhiên, hoạt động của khu di tích đang đối mặt với nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính để duy trì và phát triển.

Tấm vé tham quan không chỉ đơn thuần là một khoản thu nhỏ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan di tích là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng thu phí thường gặp phải sự phản ứng từ dư luận, bởi nhiều người quan niệm rằng di tích lịch sử là của chung và không nên bị lợi dụng để thu lợi nhuận.

Để việc thu phí tham quan di tích trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, mục đích thu phí cần được minh bạch và công khai, bao gồm cả nguồn thu và cách sử dụng khoản tiền này. Điều này sẽ giúp tạo niềm tin từ phía công chúng và giảm thiểu sự phản đối.

Thứ hai, cần có các chính sách miễn hoặc giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với những đối tượng đặc biệt như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cũng như cư dân địa phương. Điều này không chỉ đảm bảo tính nhân văn mà còn tạo cơ hội cho nhiều người có thể tiếp cận và hiểu hơn về giá trị của di tích.

Cuối cùng, cần có một cái nhìn linh hoạt và thấu đáo trong việc quản lý và vận hành các di tích. Tấm vé tham quan không nên trở thành một rào cản ngăn cản mọi người tiếp cận với lịch sử và văn hóa, mà nên là một cầu nối giữa quá khứ và hiện tại. Thông qua đó, ý thức về việc gìn giữ và bảo vệ di sản cho thế hệ mai sau cũng được nâng cao.

Tóm lại, việc thu phí tham quan di tích lịch sử cần được tiếp cận một cách khéo léo và có trách nhiệm. Bằng cách đảm bảo sự minh bạch, áp dụng chính sách linh hoạt và có cái nhìn dài hạn, chúng ta có thể duy trì được giá trị của các di tích và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành văn hóa du lịch, Điểm du lịch, đồng thời không làm mất đi giá trị tinh thần của dân tộc.

Xã Hồi Xuân, một địa phương vùng cao, đã và đang nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường. Với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, Đảng ủy và chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Mặc dù cuộc sống hiện đại đã mang lại nhiều thay đổi, đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân vẫn duy trì được nhiều trò chơi, trò diễn mang đậm bản sắc văn hóa như khặp Thái, khua luống, trống chiêng, tung còn, bắn nỏ, kéo co, lễ cúng cơm mới… Các làn điệu hát xường của dân tộc Mường, hát khặp của dân tộc Thái vẫn được người dân lưu giữ và biểu diễn trong những dịp lễ, tết. Đây là những nét văn hóa đặc trưng, thể hiện sự đa dạng và phong phú của văn hóa Việt Nam.

Đặc biệt, xã Hồi Xuân còn là nơi tổ chức Lễ hội Mường Ca Da, một hoạt động tưởng nhớ và tôn vinh nhân vật lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban – người có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Lễ hội này không chỉ là một hoạt động văn hóa, mà còn là dịp để người dân địa phương nhớ về lịch sử và cội nguồn của mình.

Theo ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồi Xuân, ngoài những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường, xã còn có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh như hang Lũng Mu, bia ký – nơi thờ tướng quân Khằm Ban, chùa Ông, động Bà, hồ Vinh Quang, ruộng lúa bậc thang ở bản Nghèo. Hiện nay, bia ký và quần thể di tích hang Lũng Mu đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Điều này tạo ra nguồn tài nguyên quý giá để địa phương phát triển loại hình du lịch lịch sử gắn với văn hóa tâm linh.

Cùng với việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, xã Hồi Xuân còn đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, cơ quan văn hóa gắn với phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa. Đến nay, xã đã công nhận 18/20 bản, khu phố là bản, khu phố văn hóa; 77% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Hầu hết các bản, khu phố đều có quy ước, hương ước về thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư. Việc hiếu, hỷ của người dân địa phương cũng được thực hiện theo nếp sống văn hóa mới, đơn giản, tiết kiệm và lành mạnh.

Những kết quả đạt được trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân đã góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân địa phương. Qua đó, thể hiện sự nỗ lực của Đảng ủy và chính quyền xã trong việc xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.