Nửa đầu năm 2025 đã chứng kiến nhiều tín hiệu tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, nhưng cộng đồng doanh nghiệp vẫn bước vào 6 tháng cuối năm với tâm thế vừa kỳ vọng, vừa dè chừng. Trong một webinar về dự báo kinh tế 6 tháng cuối năm 2025, các chuyên gia đã thảo luận về cơ hội và thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam sẽ đối mặt.

Phó Cục trưởng Cục Phát triển Doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tư nhân, Trịnh Thị Hương, cho biết số lượng doanh nghiệp thành lập mới đã đạt mức kỷ lục với hơn 24.000 doanh nghiệp được đăng ký, phản ánh làn sóng khởi nghiệp mạnh mẽ. Tuy nhiên, quy mô của các doanh nghiệp mới thành lập phần lớn còn nhỏ. Số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn ở mức cao, với hơn 63% trong số đó chỉ tạm ngừng hoạt động có thời hạn để tái cấu trúc, chờ thị trường khả quan hơn.

Bà Hương cũng lưu ý rằng bối cảnh kinh tế quốc tế nhiều biến động, chính sách thuế thay đổi, thương mại điện tử phát triển nhanh và hành vi tiêu dùng biến chuyển đang khiến doanh nghiệp phải thích nghi liên tục. Để nắm bắt được cơ hội, doanh nghiệp cần đầu tư vào nội lực – từ công nghệ, quản trị đến tối ưu vận hành. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp tăng cường năng lực cạnh tranh và thích nghi với sự thay đổi của thị trường.

Phó giám đốc chuyên môn, Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, Bùi Thanh Minh, đánh giá rằng dù các chính sách hỗ trợ đã được ban hành, vẫn còn khoảng cách trong khả năng tiếp cận của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp lớn tỏ ra “phấn khởi và mạnh mẽ hơn” khi mở rộng kinh doanh, còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang chịu áp lực chi phí từ thuế, cạnh tranh khốc liệt trên nền tảng số, và chưa đủ lực để chuyển đổi số hoặc chuyển đổi xanh.

Một khảo sát mới đây cho thấy mức độ lạc quan về triển vọng kinh doanh năm nay đã giảm so với năm ngoái, với 63,7% doanh nghiệp vẫn tỏ ra thận trọng trước tình hình hiện tại. Tuy vậy, nhiều doanh nghiệp vẫn lạc quan về triển vọng 6 tháng cuối năm, với 37,3% doanh nghiệp chế biến chế tạo dự báo tình hình sẽ cải thiện, 43,5% cho rằng sẽ ổn định. Riêng khu vực có vốn đầu tư nước ngoài, 81% doanh nghiệp kỳ vọng hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ tốt hơn hoặc giữ ổn định.

Có thể thấy, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, nhưng cũng có nhiều cơ hội để phát triển. Để nắm bắt được cơ hội, doanh nghiệp cần phải linh hoạt và thích nghi với sự thay đổi của thị trường, cũng như đầu tư vào nội lực để tăng cường năng lực cạnh tranh.

Trong bối cảnh kinh tế quốc tế nhiều biến động, việc tăng cường năng lực cạnh tranh và thích nghi với sự thay đổi của thị trường là điều quan trọng. Các doanh nghiệp cần phải chuyển đổi số và chuyển đổi xanh để phát triển bền vững.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ (DNNVSN) tại Việt Nam đang đóng một vai trò quan trọng trong việc kiến tạo một hệ sinh thái thời trang bền vững. Với di sản văn hóa phong phú và tinh thần sáng tạo của cộng đồng, họ đang góp phần tạo nên một bức tranh sáng tạo mới, đa dạng và đầy màu sắc.

Tại Việt Nam, nền kinh tế sáng tạo đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ. Chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ban hành tháng 8/2024, đã ưu tiên đầu tư vào nguồn nhân lực và công nghệ cho các ngành công nghiệp văn hóa, bao gồm thời trang, thủ công mỹ nghệ và thiết kế. Sự hỗ trợ này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các DNNVSN mà còn giúp họ có cơ hội để tỏa sáng và khẳng định vị thế của mình.

Mặc dù chiếm khoảng 80% tổng số doanh nghiệp ngành dệt may tại Việt Nam và tạo công ăn việc làm cho hơn ba triệu lao động, các DNNVSN vẫn đang đối mặt với những thách thức không nhỏ. Hoạt động theo mô hình gia đình hoặc nhóm nhỏ, họ thường không sở hữu nhà xưởng quy mô lớn hay ngân sách tiếp thị đáng kể. Điều này đòi hỏi họ phải có sự linh hoạt và sáng tạo trong việc sản xuất và kinh doanh.

Một nghiên cứu gần đây của PGS Donna Cleveland và Nghiên cứu sinh Lâm Hồng Lan thuộc Khoa Truyền thông và Thiết kế, RMIT Việt Nam, đã chỉ ra rằng các DNNVSN đang âm thầm kiến tạo điều mà nhóm nghiên cứu gọi là “vòng tròn thịnh vượng”. Bốn trụ cột chính của vòng tròn này bao gồm kinh tế, văn hóa, môi trường và xã hội, không chỉ phát triển song hành mà còn đan xen, kết nối sâu sắc. Các doanh nghiệp như Linht Handicraft, Kilomet109, Môi Điên, KHAAR và Dòng Dòng đã thể hiện cách mà DNNVSN có thể duy trì được quy mô sản xuất nhỏ, gắn liền với cộng đồng, trong khi vẫn thúc đẩy đổi mới sáng tạo mang tính bền vững và đậm đà bản sắc văn hóa.

Tuy nhiên, nghiên cứu cũng nêu bật những rào cản mang tính hệ thống mà các DNNVSN trong lĩnh vực thời trang tại Việt Nam đang phải đối mặt. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc mở rộng quy mô do hạn chế về vốn và cơ sở hạ tầng. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức liên quan để giúp họ vượt qua những thách thức này.

Để xây dựng một nền kinh tế sáng tạo thịnh vượng, nhóm nghiên cứu đã đề xuất ba định hướng chính sách nhằm hỗ trợ DNNVSN một cách hiệu quả và bền vững. Đó là tăng cường giáo dục thời trang, đầu tư vào không gian công cộng và cải cách hành chính và tài chính. Nếu được tạo điều kiện và chính sách hỗ trợ phù hợp, DNNVSN hoàn toàn có thể đóng vai trò nòng cốt trong việc hình thành một nền kinh tế sáng tạo đậm đà bản sắc văn hóa tại Việt Nam.

Họ phản ánh một xu thế toàn cầu hướng tới sự bền vững và cho thấy tiềm năng của các xưởng may nhỏ, cộng đồng dân tộc thiểu số và những nhà thiết kế trẻ đầy tâm huyết đang cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái thời trang mới. Với sự hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi, DNNVSN có thể tiếp tục phát triển và góp phần vào sự thịnh vượng của nền kinh tế sáng tạo tại Việt Nam.