Dự án đường sắt đô thị số 5 của Hà Nội, một trong những dự án trọng điểm của thành phố, dự kiến sẽ bắt đầu khởi công vào cuối năm nay với tổng mức đầu tư lên đến gần 62.000 tỷ đồng. Mục tiêu của dự án là kết nối khu vực đô thị trung tâm với khu đô thị vệ tinh Hòa Lạc, tái cơ cấu giao thông đô thị và giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông đang ngày càng nghiêm trọng.

Tuyến đường sắt đô thị số 5 có tổng chiều dài khoảng 41,9km, đi qua 9 phường và 10 xã của Hà Nội. Điểm đầu của tuyến đường nằm tại nút giao thông Văn Cao – Hoàng Hoa Thám (phường Ngọc Hà), điểm cuối tại khu vực xã Yên Bài. Dự kiến, tuyến đường này sẽ có 21 nhà ga, bao gồm 6 ga ngầm và 15 ga nổi, cùng với 2 khu depot để bảo trì và lưu trữ tàu.

Mới đây, Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội đã phối hợp với UBND xã Quốc Oai tổ chức một cuộc hội nghị để lấy ý kiến về phương án tuyến, vị trí và công trình theo Dự án đầu tư xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến số 5 (Văn Cao – Ngọc Khánh – Láng – Hòa Lạc). Tại hội nghị, các đại biểu đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tuyến đường sắt đô thị số 5 trong việc kết nối các khu vực trung tâm Hà Nội với ngoại thành, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển và phát triển kinh tế.

Khi tuyến đường vận hành, dự kiến sẽ giúp giảm tải áp lực giao thông trên các tuyến đường bộ hiện hữu, đặc biệt là đại lộ Thăng Long, một trong những tuyến đường huyết mạch của thành phố. Đồng thời, tuyến đường cũng sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, thu hút đầu tư và tạo nhiều cơ hội việc làm cho các địa phương có tuyến đường chạy qua.

Phó Chủ tịch UBND xã Quốc Oai Nguyễn Hữu Sơn đã đề nghị các phòng, ban, ngành của xã phối hợp với Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án, đảm bảo tiến độ khởi công vào ngày 19.12.2025 như kế hoạch. Trước đó, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn đã yêu cầu các sở, ngành thành phố, UBND các xã, phường, đơn vị liên quan khẩn trương, nghiêm túc triển khai thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND Thành phố tại Thông báo số 414/TB-VP ngày 8.7.2025 của Văn phòng UBND Thành phố.

Các đơn vị liên quan cần đảm bảo tiến độ khởi công các dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị khởi công năm 2025, trong đó có tuyến số 5, Văn Cao – Hòa Lạc vào ngày 19.12.2025. Đồng thời, cần kịp thời tham mưu, đề xuất, báo cáo UBND Thành phố để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc (nếu có) và đảm bảo dự án được thực hiện theo kế hoạch.

Thành phố Hồ Chí Minh đang tích cực triển khai kế hoạch phát triển mạng lưới đường sắt đô thị theo Nghị quyết 188 của Quốc hội. Mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường đã có thông báo kết luận về việc triển khai các nội dung phát triển đường sắt đô thị tại TP.HCM.

Theo đó, Sở Xây dựng được giao chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát tổng thể quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo mô hình và tầm nhìn mới, phù hợp với việc mở rộng địa giới hành chính. Trên cơ sở đó, tham mưu UBND TP kế hoạch triển khai trong tháng 7-2025. Đồng thời, Sở Xây dựng cũng được yêu cầu phối hợp với Sở Tư pháp hoàn thiện hồ sơ, tham mưu UBND TP trình HĐND TP ban hành nghị quyết quy định cụ thể về việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến, vị trí công trình đường sắt đô thị.

Về nguồn vốn, UBND TP giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng đề án huy động và bố trí vốn đầu tư, bảo đảm tiến độ triển khai các tuyến đường sắt đô thị theo phụ lục của Nghị quyết 188. Hiện nay, TP.HCM đang tập trung triển khai các dự án PPP trọng điểm, quy mô lớn, đặc biệt trong lĩnh vực đường sắt đô thị để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Các tuyến đường sắt đô thị đang triển khai đầu tư tại TP.HCM gồm có tuyến Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), tuyến Metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương), tuyến đường sắt kết nối giữa sân bay Tân Sơn Nhất – sân bay Long Thành (Thủ Thiêm – Long Thành) và tuyến đường sắt nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ. Theo quy hoạch, mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM có chiều dài khoảng 1.012km.

Thành phố đang đẩy nhanh các thủ tục để đầu tư vào các tuyến đường sắt đô thị, phấn đấu hoàn thành vào năm 2035. Việc phát triển đường sắt đô thị tại TP.HCM được kỳ vọng sẽ góp phần giảm tải giao thông, cải thiện môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Để đạt được mục tiêu này, thành phố cần tập trung vào việc hoàn thiện hồ sơ, trình HĐND TP ban hành nghị quyết quy định cụ thể về việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến, vị trí công trình đường sắt đô thị. Bên cạnh đó, thành phố cũng cần đẩy nhanh tiến độ triển khai các tuyến đường sắt đô thị, đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng.

Một số chuyên gia đánh giá rằng, việc phát triển đường sắt đô thị tại TP.HCM là rất cần thiết, nhằm đáp ứng nhu cầu giao thông của người dân và góp phần vào sự phát triển bền vững của thành phố. Tuy nhiên, việc triển khai các dự án đường sắt đô thị cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.

Trong thời gian tới, TP.HCM sẽ tiếp tục tập trung triển khai các dự án PPP trọng điểm, quy mô lớn, đặc biệt trong lĩnh vực đường sắt đô thị để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Đồng thời, thành phố cũng sẽ đẩy nhanh tiến độ triển khai các tuyến đường sắt đô thị, đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường đã yêu cầu Sở Tài chính khẩn trương đôn đốc nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ theo quy định. Đồng thời, chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan rà soát quy định pháp luật có liên quan trong lĩnh vực đường sắt, tham mưu, đề xuất về quy trình, thủ tục đầu tư đối với các dự án đường sắt đô thị do nhà đầu tư đề xuất (không sử dụng vốn ngân sách); báo cáo UBND TP.HCM trong tháng 7-2025.

Trước đó, vào ngày 2-6, Sở Tài chính đã chủ trì buổi làm việc với Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường… cùng Tập đoàn Vingroup và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed về đề xuất đầu tư tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ. Thông qua cuộc họp, sau khi nghe ý kiến của các sở ngành, nhà đầu tư đề xuất thực hiện đầu tư dự án bằng nguồn vốn trực tiếp theo quy định pháp luật về đầu tư. Do đó, Sở Tài chính đã đề nghị nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án và nộp tại Sở Tài chính để có cơ sở xem xét, thẩm định theo quy định.

Theo Sở Tài chính, hiện nay nhà đầu tư đang hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án. Sau khi nhận được hồ sơ, Sở Tài chính sẽ tổ chức thẩm định dự án đầu tư. Theo quy hoạch, tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm đi Cần Giờ (tuyến số 12) có chiều dài 48,7km. Điểm đầu tại đường Nguyễn Văn Linh (đoạn giữa nút giao với đường Nguyễn Thị Thập và đường Lý Phục Man), và điểm cuối tại khu đất 39ha tiếp giáp dự án Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ.

Hiện nay, nhà đầu tư đang tổ chức khảo sát, lập hồ sơ đề xuất dự án theo chủ trương của thành phố. Vừa qua, Quốc hội thông qua Luật Đường sắt 2025 bổ sung thêm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển đường sắt, đường sắt đô thị. Trong đó đặc biệt quan tâm đến thu hút khối doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư đường sắt, bao gồm cả đường sắt đô thị.

Như vậy, cùng với các dự án đường sắt và đường sắt đô thị khác tại TP.HCM đang triển khai, tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm với Cần Giờ sẽ được áp dụng ngay các cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ dự án. Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed cho biết đang quyết liệt và đẩy mạnh việc tuyển dụng nhân sự để triển khai dự án đường sắt cao tốc TP.HCM – Cần Giờ và Hà Nội – Quảng Ninh.

Với dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, công ty đang chờ quyết định phê duyệt chủ đầu tư từ phía Chính phủ. Theo đó, Công ty VinSpeed đang tuyển dụng các vị trí, gồm kỹ sư BIM cao cấp; BIM Manager/trưởng phòng BIM; Technology transfer specialist/chuyên viên cao cấp (chuyển giao công nghệ); technology manager/trưởng phòng công nghệ – railway; kỹ sư xây dựng cao cấp – công trình hầm/cầu; kỹ sư xây dựng cao cấp – railway; kỹ sư cơ điện – hệ thống thông tin tín hiệu đường sắt; Technical manager/trưởng phòng kỹ thuật – railway… Tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ sẽ là một trong những dự án quan trọng được triển khai trong thời gian tới.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, ông Dương Đức Tuấn, vừa có chỉ đạo khẩn trương triển khai thực hiện các nội dung và nhiệm vụ của các dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị. Mục tiêu chính là đảm bảo tiến độ khởi công trong năm 2025. Văn phòng UBND thành phố đã ban hành công văn thông báo ý kiến chỉ đạo của ông Tuấn liên quan đến việc kiểm điểm tiến độ triển khai các dự án đường sắt đô thị khởi công năm 2025, được báo cáo bởi Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội vào ngày 11/7/2025.

Theo đó, các sở, ngành, UBND các xã, phường và đơn vị liên quan được yêu cầu khẩn trương và nghiêm túc triển khai thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố. Cụ thể, tiến độ khởi công cho tuyến số 2, Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo được ấn định vào ngày 10/10/2025 và tuyến số 5, Văn Cao – Hòa Lạc vào ngày 19/12/2025.

Tuyến metro số 2, đoạn Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo, có tổng chiều dài 11,5km, trong đó 8,9km đi ngầm và 2,6km đi trên cao, với 7 ga ngầm và 3 ga trên cao. Dự án này có tổng mức đầu tư gần 35.600 tỷ đồng, tăng hơn 16.000 tỷ đồng so với chủ trương đầu tư được phê duyệt lần đầu năm 2008.

Trong khi đó, tuyến metro số 5 có tổng mức đầu tư hơn 61.900 tỷ đồng và tổng chiều dài dự án là hơn 38km. Tuyến này sẽ đi qua các khu vực Văn Cao – Ngọc Khánh – Đại lộ Thăng Long – Vành đai 4 – Hòa Lạc, với khoảng hơn 6km đi ngầm, khoảng 2km đi trên cao và khoảng 30km đi bằng. Tuyến số 5 có 21 nhà ga, bao gồm 6 ga ngầm và 15 ga nổi.

Để đảm bảo tiến độ, ông Tuấn yêu cầu các đơn vị liên quan tập trung cao độ, khắc phục các khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ các dự án. Đồng thời, ông Tuấn cũng nhấn mạnh yêu cầu về đảm bảo an toàn, chất lượng và hiệu quả của dự án, cũng như sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành và đơn vị để thực hiện thành công mục tiêu đã đề ra.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, ông Bùi Xuân Cường, đã yêu cầu Sở Tài chính khẩn trương đốc thúc nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao nối trung tâm TP. Hồ Chí Minh với huyện Cần Giờ theo quy định pháp luật hiện hành. Cùng với đó, Sở Tài chính sẽ chủ trì và phối hợp chặt chẽ với Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan để rà soát, đánh giá các quy định pháp luật liên quan trong lĩnh vực đường sắt. Điều này nhằm mục đích tham mưu, đề xuất về quy trình, thủ tục đầu tư đối với các dự án đường sắt đô thị do nhà đầu tư đề xuất, đảm bảo không sử dụng vốn ngân sách. Sở Tài chính phải hoàn thành báo cáo và trình UBND TP. Hồ Chí Minh trong tháng 7/2025.

Trước đó, vào ngày 2/6/2025, Sở Tài chính đã tổ chức buổi làm việc với các đơn vị như Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường, cùng với Tập đoàn Vingroup và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed. Nội dung buổi làm việc tập trung vào đề xuất đầu tư tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm TP. Hồ Chí Minh với huyện Cần Giờ. Dựa trên các ý kiến đóng góp từ các sở ngành, nhà đầu tư đề xuất thực hiện dự án bằng nguồn vốn trực tiếp theo quy định pháp luật về đầu tư.

Sở Tài chính đã đề nghị nhà đầu tư khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án và nộp tại Sở Tài chính. Điều này nhằm cung cấp cơ sở cần thiết để xem xét và thẩm định dự án theo quy định pháp luật hiện hành. Hiện nay, nhà đầu tư đang tích cực hoàn thiện hồ sơ đề xuất. Sau khi nhận được hồ sơ đầy đủ, Sở Tài chính sẽ tiến hành tổ chức thẩm định dự án đầu tư.

Được biết, theo quy hoạch đã được phê duyệt, tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm TP. Hồ Chí Minh với huyện Cần Giờ (tuyến số 12) có tổng chiều dài lên đến 48,7km. Điểm đầu của tuyến đường sắt nằm tại đường Nguyễn Văn Linh, đoạn giữa nút giao với đường Nguyễn Thị Thập và đường Lý Phục Man. Điểm cuối của tuyến đường sắt nằm tại khu đất 39ha tiếp giáp với dự án Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ. Dự án này không chỉ góp phần quan trọng vào việc phát triển hệ thống giao thông đô thị của TP. Hồ Chí Minh mà còn kỳ vọng thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển kinh tế – xã hội của khu vực Cần Giờ.

Tuyến đường sắt đô thị này được xem là một trong những dự án quan trọng nhằm tăng cường kết nối giao thông giữa các khu vực trong TP. Hồ Chí Minh, đồng thời hỗ trợ đắc lực cho việc phát triển kinh tế, du lịch và đô thị hóa tại khu vực Cần Giờ. Việc triển khai dự án cũng thể hiện nỗ lực của chính quyền TP. Hồ Chí Minh trong việc hiện thực hóa các quy hoạch giao thông đã được phê duyệt.