Nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) đang đối mặt với những thách thức lớn trong việc duy trì và tăng cường vai trò cũng như ảnh hưởng của mình trong bối cảnh tình hình kinh tế toàn cầu đang biến động phức tạp. Cuộc họp gần đây của các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương của các nước thành viên G20 tại Nam Phi đã kết thúc với một tuyên bố chung, đánh dấu một thành tựu quan trọng trong nỗ lực của nhóm này.

Các thách thức lớn nhất mà G20 đang phải đối mặt liên quan đến triển vọng tăng trưởng của kinh tế thế giới bao gồm các cuộc xung đột bạo lực, căng thẳng về địa chính trị và thương mại, gián đoạn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, mức độ vay nợ cao và thời tiết khắc nghiệt. Trước những thách thức này, các bên tham dự đã nhất trí tăng cường điều tiết vĩ mô một cách thích hợp để thúc đẩy tăng trưởng bền vững lâu dài, mở rộng hành lang tài chính để thúc đẩy đầu tư công và đầu tư tư nhân, cũng như tiến hành cải cách nhằm gia tăng năng suất và bảo vệ tính độc lập về chức năng của các ngân hàng trung ương.

Các thành viên G20 cũng đạt được sự nhất trí về việc thúc đẩy cải tổ hệ thống tài chính quốc tế để giảm rủi ro cho các hoạt động tài chính và hậu thuẫn hiệu quả hơn cho các quốc gia gặp khó khăn, vay nợ nhiều. Đồng thời, họ cũng thảo luận về việc áp dụng các loại thuế quốc tế sao cho thật sự công bằng. Tại cuộc gặp này, các bên tham gia cũng khẳng định cam kết theo đuổi chủ nghĩa đa phương và tăng cường vai trò của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Bộ trưởng Tài chính Đức Lars Klingbeil và Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Đức Joachim Nagel đã tổ chức họp báo sau cuộc họp, nhấn mạnh sự đồng thuận quan điểm về những ý tưởng và đề xuất nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến tăng trưởng kinh tế, tự do hóa thương mại và thúc đẩy đầu tư.

Đáng chú ý, việc G20 nhấn mạnh cần bảo vệ tính độc lập trong hoạt động của các ngân hàng trung ương được xem là phản ánh sự bất bình trước việc Tổng thống Mỹ Donald Trump gây áp lực buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) phải hạ lãi suất và công khai yêu cầu chủ tịch FED từ chức. Tuy nhiên, nhóm này cũng tránh đối đầu ông chủ Nhà Trắng khi không sử dụng cụm từ thuế quan bảo hộ thương mại mà dùng căng thẳng thương mại.

G20 buộc phải nỗ lực đạt được nhiều kết quả ở cuộc gặp này để tạo sự đã rồi trong định hướng và chuẩn bị dư luận cho chương trình nghị sự của cuộc gặp cấp cao sắp tới. Sau Nam Phi sẽ đến lượt Mỹ đảm trách cương vị chủ tịch luân phiên G20. Khi ấy, Mỹ sẽ theo đuổi chương trình nghị sự riêng chứ không tiếp nối chương trình nghị sự của Nam Phi. Do đó, G20 phải nỗ lực để củng cố và đạt được nhiều tiến triển, khiến Mỹ rất khó hoặc không thể đảo ngược những thành quả ấy khi làm chủ tịch luân phiên nhóm.

Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương G20 đã kết thúc ngày họp đầu tiên tại Nam Phi vào ngày 17/7, với chính sách thuế quan của Mỹ là tâm điểm chính trong chương trình nghị sự.

Trong bối cảnh gia tăng các rào cản thương mại và thuế quan trên toàn cầu, Bộ trưởng Tài chính Canada Francois-Philippe Champagne đã nhấn mạnh rằng các nền kinh tế lớn không thể để những bất ổn trở thành ‘trạng thái bình thường mới’. Ông Champagne cho biết rằng cụm từ ‘bất ổn’ đã được nhắc đến nhiều nhất trong các cuộc thảo luận. Theo ông, các biện pháp hạn chế thương mại và thuế quan đang dẫn đến sự tái cân bằng lớn trong thương mại toàn cầu, buộc các quốc gia phải đa dạng hóa, thiết lập liên minh mới và mở ra các tuyến vận tải hàng hải mới.

Bộ trưởng Champagne cũng bày tỏ lạc quan rằng hội nghị sẽ đạt được tuyên bố chung, bất chấp sự vắng mặt của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tương tự, các bộ trưởng tài chính khác cũng bày tỏ lo ngại về tác động của chính sách thuế quan mới của Mỹ đối với triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Kato Katsunobu cho biết Nhật Bản lo ngại về bất ổn do các mức thuế đối ứng của Mỹ đối với nền kinh tế toàn cầu và thị trường tài chính. Dự kiến, các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương G20 sẽ tiếp tục thảo luận về tăng trưởng kinh tế bền vững ở châu Phi và các vấn đề khác trong ngày thứ hai và cũng là ngày cuối của hội nghị vào ngày 18/7.