Trung Quốc đang siết chặt kiểm duyệt nội dung phim chiếu mạng để nâng cao chất lượng nghệ thuật và định hướng giá trị cho thanh thiếu niên. Mới đây, cơ quan quản lý của nước này đã ban hành văn bản yêu cầu chấn chỉnh và cấm thực hiện các phim chiếu mạng có nội dung xây dựng nhân vật siêu nhân, rời xa thực tế.

Văn bản này nhấn mạnh rằng những hình ảnh như vậy làm phai nhạt yếu tố chân thực trong lịch sử và không có lợi cho quá trình hình thành và phát triển tư duy của thanh thiếu niên. Các bộ phim nằm trong diện kiểm soát phần lớn là các phim ngắn được phát trên các nền tảng mạng xã hội.

Hiện tại, các bộ phim ngắn có nội dung độc hại hay định hướng sai lệch đều bị gỡ bỏ trên các nền tảng. Trong những năm gần đây, cơ quan quản lý văn hóa của Trung Quốc đã quan tâm đến dòng phim ngắn chiếu mạng, đặc biệt là sau sự bùng nổ của dòng phim này từ năm 2022 với doanh thu tăng trưởng lớn.

Theo thống kê, quy mô thị trường phim ngắn tại Trung Quốc đã đạt 6,9 tỷ USD vào năm ngoái và số lượng người xem dòng phim này tăng mạnh trong những năm gần đây, đạt hơn nửa tỷ lượt xem trong năm 2024. Để kiểm soát sự phát triển của dòng phim này, cơ quan quản lý của Trung Quốc đã tăng cường kiểm duyệt nội dung phim.

Năm 2024, Tổng cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc đã ban hành 2 thông báo điều chỉnh việc sản xuất các phim ngắn về đề tài trung niên và phim có yếu tố ‘tổng tài bá đạo’. Những bộ phim ngắn lấy doanh nhân làm nhân vật chính đại diện cho thành công, quyền lực và giàu có, và kết hợp với cốt truyện lãng mạn phi lý chứa đựng nhiều tình tiết xa rời thực tế, tuyên truyền lối sống sai lệch.

Cơ quan quản lý yêu cầu các bộ phim ngắn về doanh nhân cần được xây dựng đúng thực tế, tránh tạo nên những kịch bản vô lý, khiến giới trẻ bị ảnh hưởng về tư tưởng. Dòng phim này bị cấm với mục đích nâng cao chất lượng sáng tác, xây dựng hệ sinh thái sáng tạo nghệ thuật lành mạnh.

Không chỉ vậy, cơ quan quản lý của Trung Quốc cũng yêu cầu các nền tảng phát sóng phải kiểm duyệt kỹ, ngăn chặn các phim ngắn khai thác yếu tố sùng bái tiền bạc, phô trương quyền lực hay sự giàu sang. Trước đó, Tổng cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc cũng ra văn bản yêu cầu chấm dứt nạn ‘thẩm mỹ ẻo lả’, cấm các nam nghệ sĩ chuộng phong cách phi giới tính, trang điểm, ăn mặc lòe loẹt, sử dụng nhiều phụ kiện.

Các cơ quan quản lý nghệ thuật Trung Quốc cho rằng đây là xu hướng thiếu chuẩn mực, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thế hệ trẻ. Các blogger lớn tại Trung Quốc cũng được yêu cầu nam tính hơn trong tạo hình. Dòng phim đam mỹ (đồng tính nam), yêu sớm, tình một đêm cũng bị cấm tại thị trường Trung Quốc.

Việc ngăn chặn dòng phim đam mỹ hay sự nữ tính hóa trong cộng đồng nam nghệ sĩ tại Trung Quốc xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Theo AFP, do tỷ lệ sinh tại Trung Quốc ngày càng giảm, các nhà chức trách Trung Quốc đang cố gắng khơi dậy giá trị nam tính truyền thống ở giới trẻ.

Trong bối cảnh mạng xã hội đang phát triển mạnh mẽ, việc đảm bảo minh bạch hóa hoạt động quảng cáo thông qua người có ảnh hưởng đã trở thành một yêu cầu cấp thiết. Mục tiêu chính là bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì sự minh bạch, lành mạnh của thị trường.

Sự bùng nổ của mạng xã hội đã làm thay đổi cách thức mà người tiêu dùng tiếp cận thông tin và đưa ra quyết định mua sắm. Ngày càng nhiều người tiêu dùng tin tưởng vào ý kiến của người thân, bạn bè hoặc những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội. Những cá nhân này thường chia sẻ trải nghiệm cá nhân, tạo ra cảm giác gần gũi và chân thực, từ đó ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, chính niềm tin này cũng dễ bị lợi dụng bởi một số người có ảnh hưởng và nhãn hàng. Họ thường lồng ghép nội dung quảng cáo mà không công khai là quảng cáo, khiến người xem tưởng rằng họ đang được giới thiệu sản phẩm một cách chân thành. Điều này dẫn đến việc người tiêu dùng không thể đưa ra quyết định mua sắm một cách tỉnh táo, đặc biệt là khi họ tin tưởng tuyệt đối vào lời khuyên từ người nổi tiếng mà không nghi ngờ gì về mục đích thật sự phía sau.

Thực tế đã chỉ ra rằng, nhiều người tiêu dùng bị cuốn theo cảm xúc cá nhân và tin tưởng vào lời giới thiệu mà không biết rằng đó là quảng cáo. Hậu quả là họ có thể mua phải sản phẩm không đúng chất lượng, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn cá nhân.

Đại biểu Tạ Văn Hạ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, đã chỉ ra rằng tình trạng quảng cáo trá hình đang len lỏi trên các nền tảng số và ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý giới trẻ, đặc biệt là trẻ em. Nhiều nội dung quảng cáo mang tính dung tục, lệch chuẩn văn hóa, hướng tới việc câu view, gây hiệu ứng đám đông, làm xói mòn giá trị đạo đức.

Một trong những giải pháp quan trọng được đề xuất là yêu cầu người truyền tải quảng cáo phải được kiểm soát và chứng nhận năng lực, tương tự như hướng dẫn viên du lịch. Các nền tảng mạng xã hội cũng phải chịu trách nhiệm trong việc kiểm duyệt và xác thực danh tính, mục đích của người truyền tải nội dung thương mại.

Nghị định 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ đã quy định rõ khái niệm người có ảnh hưởng và trách nhiệm của họ trong việc thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ để cung cấp thông tin về sản phẩm. Nếu không công khai điều này với người tiêu dùng, hoặc cung cấp thông tin không chính xác, không đầy đủ, họ sẽ bị xem xét xử phạt hành chính.

Để bảo đảm quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, đồng thời xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, yêu cầu đặt ra là các chủ thể tham gia – tổ chức, cá nhân kinh doanh và người có ảnh hưởng – phải tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về cung cấp thông tin và trách nhiệm minh bạch trong hoạt động quảng cáo.

Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ cho rằng cần phải có quy định chặt chẽ về người truyền tải thông tin quảng cáo, yêu cầu những người này phải được đào tạo, cấp chứng chỉ và cập nhật kiến thức định kỳ. Bên cạnh đó, các nền tảng mạng xã hội phải chịu trách nhiệm kiểm soát, thay vì chỉ làm trung gian giữa người bán và người quảng bá sản phẩm.