Thói quen ngủ chung giường với con ở châu Á đã trở thành một chủ đề nóng được bàn luận rộng rãi trong cộng đồng phụ huynh trên toàn thế giới. Trong khi các nước phương Tây như Mỹ coi việc ngủ chung giường với con là điều cấm kỵ và thiếu an toàn, thì ở châu Á, đặc biệt là Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Việt Nam, đây lại là một thói quen phổ biến và được chấp nhận rộng rãi.

Ở Hàn Quốc, nhiều gia đình vẫn duy trì thói quen ngủ chung giường với con cho đến khi trẻ lớn lên. Chị Inae Kim, một phụ huynh ở Seoul, cho biết cô và chồng cùng hai con gái 5 và 7 tuổi ngủ trên hai chiếc giường cỡ lớn kê sát nhau. Mặc dù biết rằng ngủ ngon hơn khi không có trẻ con nằm bên, nhưng chị Kim vẫn chiều ý chồng vì anh tin rằng ngủ chung giường là cách gắn kết tình cảm cha mẹ với con cái một cách hiệu quả.

Tương tự, ở Hong Kong, Trung Quốc, chị Vicky Tsang cũng cùng con trai 8 tuổi ngủ trên một chiếc giường đôi duy nhất. Chị cho biết việc ngủ cùng con không chỉ là tiện lợi mà còn là khoảnh khắc yên bình hiếm hoi sau một ngày dài làm việc mệt mỏi. Việc này cũng giúp chị có thể theo dõi và đảm bảo sự an toàn cho con mình.

Chuyên gia tư vấn giấc ngủ Himani Dalmia tại Ấn Độ cũng cho biết nhiều phụ huynh thành thị hiện đại vẫn tìm đến cô để hỏi về việc ngủ chung với con. Bản thân chị Dalmia vẫn ngủ với hai con, hiện đã 7 và 9 tuổi, và không thấy có gì sai trái với thói quen này. Điều này cho thấy rằng ở Ấn Độ, việc ngủ chung giường với con là một phần của văn hóa và được nhiều gia đình thực hiện.

Một khảo sát thực hiện vào năm 2010 cho thấy hơn 60% gia đình tại Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và hơn 70% tại Ấn Độ, Đông Nam Á có thói quen ngủ chung giường với con. Trong khi đó, tỷ lệ này ở các nước như Mỹ, Canada, Australia chỉ dao động từ 5-15%. Điều này cho thấy sự khác biệt rõ rệt về văn hóa và thói quen trong việc ngủ giữa các châu lục.

อย่างไรก็ตาม, việc ngủ chung giường với con cũng có những thách thức và hạn chế. Một số cha mẹ thừa nhận giấc ngủ bị gián đoạn thường xuyên, ảnh hưởng đến năng suất công việc vào hôm sau. Không ít người cũng cảm thấy khó giữ được sự riêng tư trong đời sống vợ chồng khi luôn có sự hiện diện của con trẻ ngay trên giường.

Quá trình ‘chia giường’ với con không đơn giản, đặc biệt là khi trẻ đã quen cảm giác an toàn, ấm áp bên cha mẹ. Việc chuyển sang ngủ riêng dễ dẫn đến phản ứng tiêu cực như khóc, lo lắng hoặc mất ngủ. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn và thấu hiểu từ phía cha mẹ để giúp con cái điều chỉnh và thích nghi với việc ngủ riêng.

Áp lực xã hội cũng có thể đến từ hai chiều. Nếu ở phương Tây, ngủ chung bị xem là ‘kém khoa học’ thì tại nhiều xã hội Đông Á, việc tách giường sớm đôi khi lại bị đánh giá là lạnh lùng hoặc thiếu tình cảm. Điều này tạo ra một áp lực nhất định cho các gia đình trong việc quyết định nên hay không nên ngủ chung giường với con.

Trở về với câu chuyện của gia đình chị Kim ở Seoul, một số bạn của chị có con ngủ chung giường với bố mẹ đến tận 12 tuổi, ngay cả khi điều đó ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và đời sống tình dục của cha mẹ. Điều này cho thấy rằng mỗi gia đình có cách tiếp cận và giải quyết vấn đề này một cách khác nhau, tùy thuộc vào hoàn cảnh và quan điểm của từng người.

Nhìn chung, thói quen ngủ chung giường với con ở châu Á là một vấn đề phức tạp và đa chiều. Trong khi một số người cho rằng đây là cách gắn kết tình cảm gia đình, thì những người khác lại thấy rằng điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của cả cha mẹ và con cái. Bằng cách hiểu và tôn trọng các quan điểm khác nhau, chúng ta có thể tạo ra một môi trường hỗ trợ và thông hiểu cho các gia đình trong việc đưa ra quyết định phù hợp với nhu cầu và giá trị của mình.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi cách làm việc của con người. Tuy nhiên, hiệu suất tổ chức vẫn chưa có những chuyển biến đáng kể. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là gì? Có phải vì thiếu tầm nhìn, thiếu không gian thử nghiệm, và thiếu một cộng đồng nội bộ dám học hỏi?

AI rõ ràng đang giúp tăng năng suất cá nhân. Điều này được củng cố bởi các khảo sát ở Mỹ và Đan Mạch, nơi người lao động thấy mình làm việc hiệu quả hơn, tiết kiệm được hàng chục phút mỗi ngày, năng suất lao động tăng gấp 3 lần. Tại Việt Nam, trong những buổi huấn luyện cho các ngân hàng, viễn thông và tập đoàn, chỉ cần vài buổi, nhân viên đã rút ngắn đáng kể thời gian phân tích báo cáo, viết email, thậm chí viết code hay dựng bài thuyết trình PowerPoint bằng prompt đơn giản.

Tuy nhiên, tại sao sự hiệu quả này lại không lan sang cấp độ tổ chức? Có thể do “các cơ bắp tổ chức” như văn hoá, quy trình, và mô hình khuyến khích đã teo đi sau bao năm lệ thuộc vào tư vấn và giải pháp đóng gói. Doanh nghiệp quen với việc “mua giải pháp”, chứ không quen tự làm thí nghiệm với tương lai.

Một chuyên gia đã nói rằng ba lực: Lãnh đạo, Phòng thí nghiệm, và Cộng đồng là ba bánh răng của vòng học tập tổ chức. Đây chính là “tam giác thích ứng AI”. Để triển khai AI thành công, cần có sự hỗ trợ từ lãnh đạo, phòng thí nghiệm và cộng đồng. Một trường đại học lớn đã đưa ra định hướng rõ ràng: không cấm, không sợ, khuyến khích thử nghiệm. Phòng công nghệ thông tin và Trung tâm Đổi mới sáng tạo đã trở thành Phòng thí nghiệm giúp thử nghiệm tác nhân AI nội bộ để xử lý email sinh viên và tự động hoá phản hồi.

Tuy nhiên, điều khiến nhiều người trăn trở nhất là sự im lặng. Người lao động đang dùng AI, nhưng ngầm. Họ là những “robot bí mật”. Trong một doanh nghiệp nhà nước, một nhóm kỹ sư viễn thông âm thầm dùng ChatGPT để tạo báo cáo bảo trì máy móc, tăng độ chính xác và tiết kiệm công sức. Nhưng họ không dám nói, vì sợ bị hiểu nhầm là lười biếng hoặc vi phạm quy định về bảo mật.

Nhiều chuyên gia khuyên lãnh đạo doanh nghiệp: “Hãy công khai vùng cho phép (sandbox) để thử nghiệm AI là hợp pháp, được ghi nhận, và được thưởng”. Phần thưởng không nhất thiết là tiền mà có thể là được nghỉ thêm, được thăng chức, được tham gia nhóm thí điểm.

Cuối cùng, AI không chỉ là công cụ, mà là phép thử sự trung thực, sự cam kết của lãnh đạo và hiệu quả của tổ chức. Để thích ứng với AI, cần có một tầm nhìn xa, một không gian thử nghiệm và một cộng đồng nội bộ dám học hỏi.