Ngày 1/8, tại Hà Nội, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã phối hợp với Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) và Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam tổ chức Hội nghị thúc đẩy tiêu thụ thủy sản phục vụ nhu cầu trong nước. Hội nghị này nhằm tìm kiếm giải pháp để tăng cường tiêu thụ thủy sản trong nước, trong bối cảnh xuất khẩu thủy sản đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, nhấn mạnh vai trò đặc biệt của thị trường trong nước trong bối cảnh xuất khẩu đối mặt nhiều khó khăn. Ông cho biết, chỉ trong vài tháng qua, thị trường nội địa đã có nhiều chuyển biến, cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ từ Chính phủ và các bộ, ngành. Đây là thời điểm quan trọng để nhìn nhận lại vai trò của thị trường nội địa như một dư địa chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.

Theo ông Linh, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt trên 10 tỷ USD, đạt 106% kế hoạch và tăng hơn 12% so với năm 2023. Tuy nhiên, trước biến động từ các thị trường lớn như Mỹ, cùng áp lực cạnh tranh từ nhiều quốc gia, việc mở rộng tiêu thụ nội địa là hướng đi tất yếu. Ông cũng dẫn chứng, ngành thủy sản giải quyết tới 3-4 triệu lao động, chiếm khoảng 4-5% GDP, nhưng tiêu dùng trong nước vẫn chưa tương xứng với tiềm năng.

Bình quân mỗi người Việt Nam tiêu thụ khoảng 40kg thủy sản/năm – thấp hơn đáng kể so với mức 60-70kg ở các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Malaysia. Ông Linh nhấn mạnh, cần có tư duy bài bản, chiến lược dài hạn, từ sản xuất đến phân phối, nhằm mở rộng dung lượng tiêu thụ trong nước.

Cục trưởng Linh chỉ rõ, hiện nay tỷ trọng thuỷ sản nội địa chiếm khoảng 60-70% với các mặt hàng chủ lực bao gồm tôm, cá basa, mực, cá biển; thuỷ sản nhập khẩu vẫn chiếm từ 30-40%. Để khai thác hết tiềm năng của thị trường nội địa, tăng thị phần tiêu thụ thủy sản sản xuất trong nước, các doanh nghiệp sản xuất thủy sản cần quan tâm phát triển kênh phân phối sản phẩm tại thị trường trong nước, đồng thời cần có sự đồng hành và hỗ trợ tích cực của các doanh nghiệp phân phối lớn.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cũng cho rằng, thị trường nội địa đang ngày càng khẳng định vai trò chiến lược trong mục tiêu phát triển bền vững và dài hạn của doanh nghiệp. Việc gắn tiêu thụ nội địa với xuất khẩu, có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, nguyên liệu, từ đó tăng được sức cạnh tranh.

Tuy nhiên, thực tế, rất nhiều doanh nghiệp xuất khẩu bài bản, có chỗ đứng trên thị trường quốc tế, nhưng lại khó cạnh tranh trên sân nhà. Thị trường thủy hải sản hiện nay đang thiếu minh bạch về chất lượng, khi rất nhiều nhà máy sản xuất nội địa đầu tư thấp, giá thành rẻ. Trong khi doanh nghiệp xuất khẩu làm bài bản, chi phí cao (do đầu tư nhà máy đạt chứng chỉ quốc tế, nhân công, thuế…), không thu hút được người tiêu dùng, dù chất lượng vượt trội.

Hội nghị cũng ghi nhận nhiều ý kiến từ phía doanh nghiệp phân phối và các công ty sản xuất, chế biến thủy sản về những khó khăn đang gặp phải khi phát triển thị trường nội địa. Không ít doanh nghiệp cho rằng, chi phí logistics, vận chuyển và bảo quản thủy sản trong nước vẫn còn cao, khiến giá thành sản phẩm khó cạnh tranh với hàng nhập khẩu. Nhiều ý kiến cũng đề cập đến tình trạng thiếu hụt hạ tầng chợ đầu mối chuyên biệt, mạng lưới phân phối chưa đồng bộ giữa các vùng miền, gây cản trở lớn trong việc mở rộng kênh tiêu thụ.

Cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh, thị trường nội địa không chỉ là “bệ đỡ” trong bối cảnh xuất khẩu gặp khó, mà cần được xác định là một chiến lược dài hạn, mang tính nền tảng đối với sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Ông Linh cho rằng các doanh nghiệp không thể tiếp tục xem tiêu dùng trong nước là kênh phụ, hay nơi tiêu thụ sản phẩm xuất khẩu dư thừa, mà cần chủ động xây dựng chiến lược riêng cho thị trường này, với đầy đủ các khâu từ nuôi trồng, sản xuất, phân phối đến hậu kiểm.

Cũng theo Cục trưởng, việc phát triển thị trường trong nước không thể thành công nếu thiếu sự thấu hiểu hành vi người tiêu dùng và tính đặc thù vùng miền. Vì vậy, doanh nghiệp cần tăng cường nghiên cứu thị hiếu, khẩu vị và xu hướng tiêu dùng mới, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm để tiếp cận rộng rãi hơn các nhóm khách hàng, đặc biệt là tầng lớp trung lưu đang gia tăng nhanh chóng.

Một nghiên cứu gần đây của tổ chức bảo vệ người tiêu dùng Which? đã chỉ ra rằng hơn 65% sản phẩm chăm sóc sắc đẹp bán trên các thị trường trực tuyến như Amazon, eBay, TikTok Shop và Vinted có khả năng là hàng giả. Tổ chức này đã kêu gọi chính phủ Anh ưu tiên khẩn cấp cải cách hệ thống thực thi pháp luật đối với người tiêu dùng.

Trong cuộc điều tra, Which? đã mua 34 sản phẩm mỹ phẩm từ các nhà bán hàng thứ ba trên các nền tảng trực tuyến trên. Các sản phẩm này được quảng cáo là từ các thương hiệu nổi tiếng như Charlotte Tilbury, La Roche-Posay, Maybelline, The Ordinary và MAC Cosmetics. Sau khi kiểm tra trực quan bao bì và nội dung, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng 23 trong 34 sản phẩm (khoảng 67%) có khả năng là hàng giả.

Kết quả cho thấy 4 trong 11 sản phẩm trên Amazon, 8 trong 11 sản phẩm trên eBay, 5 trong 6 sản phẩm trên TikTok Shop và 6 trong 6 sản phẩm trên Vinted là hàng giả. Nhiều sản phẩm giả rất khó phát hiện và chỉ trở nên rõ ràng khi so sánh trực tiếp với mẫu chính hãng.

Which? cho biết bản chất thuyết phục cao của các sản phẩm giả này có nghĩa là người tiêu dùng có thể dễ dàng bị lừa, đặt họ vào tình thế nguy hiểm. Các sản phẩm giả có thể chứa các thành phần độc hại như chì, thủy ngân hoặc asen và trong một số trường hợp, thậm chí là phân động vật.

Tiến sĩ Aamna Adel, bác sĩ da liễu tư vấn, cho biết ngay cả khi một sản phẩm giả chứa các thành phần hoạt tính chính hãng, sự thiếu hụt quy định hoặc giám sát trong sản xuất của họ có nghĩa là chúng có thể được xây dựng không chính xác. Điều này đặt ra nguy cơ kích ứng da, nhiễm trùng da hoặc thậm chí bỏng hóa chất.

Which? cũng cảnh báo người mua hàng nên cảnh giác khi mua hàng trên các thị trường trực tuyến. Tổ chức này khuyến khích mọi người mua mỹ phẩm tại cửa hàng hoặc trực tuyến trực tiếp từ trang web chính thức của thương hiệu hoặc thông qua một trong những nhà bán lẻ trực tiếp hoặc cổ đông được phê duyệt.

Giám đốc Chính sách và Vận động của Which? Rocio Concha cho biết: ‘Điều đáng báo động là các nhà nghiên cứu của Which? đã có thể tìm thấy số lượng lớn các sản phẩm mỹ phẩm giả mạo nguy hiểm như vậy trên các thị trường trực tuyến phổ biến. Người tiêu dùng nên tự tin như vậy khi mua sản phẩm trực tuyến tương tự như khi họ mua hàng trực tiếp, nhưng trên thực tế họ có nguy cơ mua mỹ phẩm không được kiểm tra, không quản lý và có khả năng độc hại.’

Tổng giám đốc của Nhóm chống hàng giả Phil Lewis cho biết Which? rằng ngay cả đối với các sản phẩm giả rẻ hơn, lợi nhuận biên cũng rất cao, có nghĩa là người tiêu dùng nên cảnh giác ngay cả khi mức giảm giá dường như hợp lý hơn.

Which? kêu gọi chính phủ Anh cần có hành động thực thi mạnh mẽ để đóng cửa các nhà bán hàng này và đảm bảo có các nhiệm vụ rõ ràng đối với các thị trường trực tuyến để ngăn chặn việc bán hàng giả. Tổ chức này cũng kêu gọi khẩn cấp đối với các cải cách cần thiết để đảm bảo hệ thống thực thi người tiêu dùng của Anh phù hợp với thế kỷ 21.

Thị trường bán lẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện đang trải qua một giai đoạn cạnh tranh khốc liệt khi người tiêu dùng có xu hướng siết chặt chi tiêu trong bối cảnh giá cả nhiều mặt hàng tăng, trong khi thu nhập không cải thiện đáng kể. Yếu tố quyết định thành bại của kênh bán hàng trong giai đoạn này không chỉ nằm ở giá rẻ mà còn là chất lượng và lòng tin của người tiêu dùng.

Số liệu từ Chi cục Thống kê Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy chỉ số giá tiêu dùng tháng 6/2025 của thành phố tăng 0,53% so với tháng trước, tăng 5,27% so với cùng kỳ. Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 5,56%; hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 4,19%. Các mặt hàng thiết yếu như thịt lợn, rau củ quả tăng nhẹ đã khiến chi tiêu hàng ngày của người dân tăng đáng kể.

Chị Nguyễn Thị Toán, một người dân tại Thành phố Hồ Chí Minh, chia sẻ rằng trước đây chị thường đi siêu thị mỗi tuần 2-3 lần, nhưng giờ chị phải dè sẻn lại do chi phí sinh hoạt tăng lên. Chị Toán cũng cho biết chị ưu tiên mua hàng khuyến mãi và giảm bớt các món ăn đắt đỏ trong giỏ hàng. Tương tự, chị Trần Thị Hà, một người dân khác, cũng cho biết chị quan tâm nhiều hơn đến các chương trình giảm giá và mua sắm những món đồ thiết thực. Chị Hà cũng ưu tiên những thực phẩm đủ dinh dưỡng nhưng giá rẻ hơn.

Hành vi tiêu dùng thay đổi rõ rệt cho thấy người dân Thành phố Hồ Chí Minh đang dần trở nên thực dụng và dè dặt hơn. Chị Nguyễn Thị Hằng, một tiểu thương kinh doanh thịt lợn tại chợ Tân Định, chia sẻ rằng buôn bán ngày càng ế ẩm, khách hàng đến tận quầy xem loại nào ngon, giá hợp lý mới mua.

Các chuyên gia phân tích thị trường cho rằng thắt chặt chi tiêu là phản ứng dễ hiểu của người tiêu dùng trong bối cảnh giá cả hàng hóa tăng. Nghiên cứu của Vietstats cũng chỉ ra rằng thị trường bán lẻ của Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục chịu áp lực cạnh tranh trong bối cảnh niềm tin tiêu dùng còn yếu.

Các chuyên gia cũng cho rằng người tiêu dùng đô thị không chỉ mua sắm đơn lẻ mà còn kỳ vọng vào trải nghiệm mua sắm tổng thể, hậu mãi tiện lợi và dịch vụ đa kênh. Vì vậy, các nhà bán lẻ phải hiểu hành vi tiêu dùng của người dân để thiết kế sản phẩm và chương trình khuyến mãi phù hợp.

Hệ thống bán lẻ Winmart và Lotte Mart đã triển khai hàng loạt ưu đãi hấp dẫn để giữ chân khách hàng. Winmart thiết kế các không gian mua sắm mang tính trải nghiệm và triển khai hàng loạt ưu đãi hấp dẫn theo mùa. Lotte Mart tập trung vào các nhóm thực phẩm, tiêu dùng thiết thực với giỏ hàng hóa của các bà nội trợ.

Ông Nguyễn Chí Cường, Giám đốc Siêu thị Lotte Nam Sài Gòn, cho biết siêu thị làm việc với các nhà cung cấp để có những giải pháp điều tiết giá tốt nhất và tập trung các chương trình kích cầu nhóm hàng lương thực, thực phẩm, hàng gia dụng thiết yếu.

Thành phố Hồ Chí Minh cũng triển khai các chương trình khuyến mại tập trung và bình ổn giá. Hơn 10.000 doanh nghiệp đã tham gia chương trình, tung ra gần 80.000 hoạt động khuyến mãi. Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết các doanh nghiệp tham gia chương trình đầu tư nghiên cứu, phát triển, đa dạng sản phẩm, tạo ra dấu ấn riêng trên thị trường.

Ông Lê Hoàng Long, Giám đốc khối bán lẻ Công ty Thành phố NielsenIQ, cho rằng sức cung của thị trường đang cao hơn nhu cầu mua sắm, khiến cạnh tranh trên thị trường bán lẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh sẽ khốc liệt. Ông Long cũng cho rằng việc số hóa hành vi tiêu dùng của khách hàng rất quan trọng để giúp doanh nghiệp đo lường, đánh giá mức độ chi tiêu, thói quen và hành vi tiêu dùng.

Một nghiên cứu mới đây đã đưa ra cảnh báo về tình trạng hàng giả trong ngành mỹ phẩm được bán trên các nền tảng trực tuyến như Amazon, eBay, TikTok và Vinted. Tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Which? đã thực hiện nghiên cứu và phát hiện ra rằng phần lớn các sản phẩm mỹ phẩm được bán bởi bên thứ ba trên các nền tảng này là hàng giả và có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng.

Các nhà nghiên cứu của Which? đã mua 34 sản phẩm trang điểm và chăm sóc da từ các nhà bán hàng từng bán hàng nghìn mặt hàng tương tự. Các sản phẩm này được quảng cáo là đến từ 8 thương hiệu nổi tiếng, bao gồm Charlotte Tilbury, La Roche-Posay, Maybelline, MAC và The Ordinary. Tuy nhiên, 23 trong số 34 sản phẩm (chiếm 67%) rất có thể là hàng giả.

Các nhà điều tra từ Which? đã tiến hành kiểm tra bằng mắt thường bao bì và sản phẩm bên trong, so sánh với hàng thật được mua từ các nhà bán lẻ uy tín. Kết quả cho thấy 4/11 sản phẩm đặt mua từ Amazon được xác định là giả, 8/11 từ eBay, 5/6 từ TikTok Shop và toàn bộ 6 sản phẩm mua từ Vinted đều là hàng giả.

Nhiều sản phẩm hàng giả được làm nhái tinh vi, khó nhận biết nếu không so sánh trực tiếp với hàng thật. Các bác sĩ cảnh báo hậu quả khi sử dụng mỹ phẩm giả có thể ‘nghiêm trọng’, bao gồm kích ứng da, nhiễm trùng da hoặc thậm chí bỏng hóa chất.

Which? kêu gọi chính phủ cải cách hệ thống thực thi pháp luật và khuyên người tiêu dùng cần cẩn trọng khi mua sắm qua các sàn thương mại điện tử. Tổ chức này cho biết cách mua mỹ phẩm an toàn nhất là đặt trực tiếp từ website chính thức của thương hiệu hoặc từ các nhà phân phối, đại lý được ủy quyền.

Các nền tảng mua sắm trực tuyến đều khẳng định họ nghiêm cấm hành vi bán hàng giả và đã có các biện pháp nhằm ngăn chặn hàng nhái. Theo Which?, người tiêu dùng vẫn cần cảnh giác khi mua sắm trực tuyến và cần kiểm tra kỹ lưỡng sản phẩm trước khi mua.

Người tiêu dùng nên kiểm tra bao bì và sản phẩm bên trong, tìm kiếm các dấu hiệu của hàng giả như lỗi chính tả, hình ảnh không rõ ràng, bao bì không đồng đều. Ngoài ra, người tiêu dùng cũng nên đọc kỹ các đánh giá và phản hồi từ các khách hàng khác trước khi mua sản phẩm.

Tóm lại, việc mua mỹ phẩm trên các nền tảng trực tuyến cần được thực hiện một cách cẩn trọng. Người tiêu dùng nên ưu tiên mua sản phẩm từ các nguồn uy tín, chính thức của thương hiệu hoặc từ các nhà phân phối, đại lý được ủy quyền để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và tránh rủi ro về hàng giả.

Các KOL và Influencer đang ngày càng trở nên phổ biến trên mạng xã hội, với hàng trăm nghìn người theo dõi. Tuy nhiên, gần đây, một số trong số họ đã bị phát hiện quảng cáo sai sự thật, lợi dụng lòng tin của người hâm mộ để kiếm lợi nhuận. Mới đây nhất, L.H.T – một influencer sở hữu gần 700.000 người theo dõi – đã bị cộng đồng mạng chỉ trích vì thiếu trung thực trong hoạt động quảng cáo.

T. không chỉ tham gia quảng bá mà còn đảm nhận vai trò đại sứ thương hiệu cho một số dòng mỹ phẩm phổ thông. Trên mạng xã hội, T. thường xuyên chia sẻ về hiệu quả sản phẩm này dưới dạng những ‘trải nghiệm cá nhân’, tạo cảm giác chân thật và gần gũi, khiến người theo dõi tin rằng đó là cảm nhận thực tế, không mang mục đích thương mại. Tuy nhiên, người theo dõi tinh ý phát hiện trong các Vlog và hình ảnh đời thường do chính T. đăng tải, hầu như không thấy sự xuất hiện của những sản phẩm này. Thay vào đó là loạt mỹ phẩm cao cấp, đắt tiền đến từ các thương hiệu nổi tiếng khác.

Sự mâu thuẫn giữa hình ảnh quảng bá và tiêu dùng thực tế làm dấy lên nghi ngờ đây là hình thức quảng cáo trá hình, lợi dụng cảm xúc và lòng tin của người theo dõi. Theo anh Ngô Vũ Thế Thiên – founder một thương hiệu thời trang nội địa, việc ‘bán hình ảnh’ qua mạng xã hội đang là nguồn thu lớn với các influencer. Trên thực tế, việc dựng nên lối sống hoặc câu chuyện cá nhân để gia tăng độ tin cậy cho sản phẩm không còn xa lạ.

Cũng theo anh Thiên, một influencer tầm trung ở Việt Nam có thể kiếm 30 – 100 triệu đồng/tháng nếu làm việc đều đặn, còn các gương mặt nổi bật có thể thu về 500 triệu đồng đến 1 tỉ đồng/tháng. Nhưng thu nhập càng cao thì trách nhiệm càng lớn. Một hình ảnh cá nhân dù được xây dựng khéo đến đâu nhưng nếu dẫn dắt sai lệch hành vi tiêu dùng thì hậu quả có thể là mất lòng tin hoặc đối diện hệ quả pháp lý.

Từ trải nghiệm thật đến tù tội, trường hợp kênh TikTok ‘Gia đình Hải Sen’ là ví dụ. Từ hình ảnh gia đình khởi nghiệp thành công, Lê Văn Hải thu hút hàng triệu người theo dõi, tạo nhiều tài khoản cho con và mẹ, lồng ghép quảng cáo ‘siro ăn ngon Hải Bé’ vào các video có trẻ nhỏ để tăng độ tin cậy. Đặc biệt, con của Hải được cho là thường xuyên sử dụng sản phẩm, nhằm tạo cảm giác chân thực và an toàn. Tuy nhiên, tháng 6 vừa qua, Công an tỉnh Ninh Bình đã khởi tố, bắt tạm giam Lê Văn Hải để điều tra về tội ‘Buôn bán hàng giả là thực phẩm’. Thông tin ban đầu cho thấy chỉ riêng sản phẩm ‘siro ăn ngon Hải Bé’ đã được bán ra hơn 100.000 hộp, mang lại doanh thu hơn 16 tỉ đồng.

Là một chuyên gia trong lĩnh vực pháp luật, Luật sư Trương Văn Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn, cho rằng influencer dùng hình ảnh cá nhân để quảng bá sản phẩm được xem là ‘người chuyển tải sản phẩm quảng cáo’. Việc này có vi phạm pháp luật hay không phụ thuộc vào mục đích quảng bá và tính minh bạch của nội dung, cụ thể là sản phẩm có bảo đảm chất lượng, nguồn gốc rõ ràng hay không.

Người tiêu dùng bị thiệt hại vì tin vào nội dung quảng cáo sai có quyền khởi kiện cá nhân hoặc tổ chức liên quan. Nếu có đủ chứng cứ, họ có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng. ThS Nguyễn Thị Thu Hiền, chuyên gia giáo dục, cho rằng khi người nổi tiếng chia sẻ trải nghiệm cá nhân, khán giả dễ tin vì cảm thấy gần gũi. Nhưng nếu hình ảnh đó là giả thì việc lợi dụng niềm tin không chỉ thiếu trung thực mà còn có thể gây tổn thương tâm lý, nhất là với giới trẻ.

Lừa đảo giả mạo shipper – một vấn đề nhức nhối trong giao dịch trực tuyến

Trong thời gian gần đây, cơ quan chức năng và báo chí đã liên tục cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo giả mạo shipper. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người trở thành nạn nhân của những kẻ gian manh này. Chúng đã lợi dụng triệt để tâm lý chủ quan của người tiêu dùng và sự thiếu cảnh giác trong giao dịch trực tuyến để thực hiện hành vi lừa đảo.

Những chiêu lừa phổ biến của kẻ gian

Những kẻ lừa đảo thường gọi điện giả danh nhân viên giao hàng, đọc chính xác tên, số điện thoại và địa chỉ của khách hàng để tạo sự tin tưởng. Sau đó, chúng yêu cầu khách hàng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân với lý do phát sinh phí giao hàng hoặc phí bảo hiểm hàng hóa. Ngay khi nhận được tiền, đối tượng lập tức chặn liên lạc, khiến nạn nhân mất tiền và không nhận được hàng.

Một thủ đoạn khác mà kẻ gian sử dụng là đánh vào sự lo sợ của nạn nhân bằng cách thông báo đã chuyển nhầm tài khoản ‘hội viên shipper’. Đối tượng nói rằng nếu không hủy dịch vụ, tài khoản sẽ bị trừ từ 2 đến 3,5 triệu đồng mỗi tháng. Trong tình huống căng thẳng này, nhiều người làm theo yêu cầu, nhấp vào liên kết lạ hoặc cung cấp mã OTP để ‘hủy dịch vụ’, vô tình mở đường cho kẻ gian chiếm đoạt tiền và thông tin cá nhân.

Nguyên nhân người dân dễ sập bẫy

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do tình trạng rò rỉ dữ liệu cá nhân, tâm lý sợ mất đơn hàng, vội vàng nhận hàng khi bận rộn và sự chuyên nghiệp của những kẻ lừa đảo. Chúng sử dụng giọng nói tự tin, thuật ngữ chuyên ngành vận chuyển, thậm chí gửi hình ảnh giả mạo nhân viên giao hàng hoặc phiếu giao hàng để củng cố lòng tin của khách hàng.

Cách nhận biết và phòng tránh

Để nhận biết và phòng tránh, người tiêu dùng cần lưu ý rằng nhân viên giao hàng chính thống không bao giờ yêu cầu khách hàng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân trước khi nhận hàng. Nếu gặp tình huống yêu cầu đóng phí bổ sung hoặc cung cấp mã OTP để hoàn tất giao dịch, người mua phải lập tức dừng lại và xác minh thông tin qua ứng dụng chính thức của đơn vị vận chuyển.

Khi bị lừa, người dân cần giữ lại toàn bộ bằng chứng, trình báo cơ quan công an gần nhất hoặc liên hệ với các đường dây nóng để được hỗ trợ xử lý. Người dân cũng có thể tìm hiểu thêm thông tin về các trang web chính thức của Bộ Công an hoặc liên hệ với cơ quan công an địa phương.

Trong bối cảnh mạng xã hội đang phát triển mạnh mẽ, việc đảm bảo minh bạch hóa hoạt động quảng cáo thông qua người có ảnh hưởng đã trở thành một yêu cầu cấp thiết. Mục tiêu chính là bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì sự minh bạch, lành mạnh của thị trường.

Sự bùng nổ của mạng xã hội đã làm thay đổi cách thức mà người tiêu dùng tiếp cận thông tin và đưa ra quyết định mua sắm. Ngày càng nhiều người tiêu dùng tin tưởng vào ý kiến của người thân, bạn bè hoặc những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội. Những cá nhân này thường chia sẻ trải nghiệm cá nhân, tạo ra cảm giác gần gũi và chân thực, từ đó ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, chính niềm tin này cũng dễ bị lợi dụng bởi một số người có ảnh hưởng và nhãn hàng. Họ thường lồng ghép nội dung quảng cáo mà không công khai là quảng cáo, khiến người xem tưởng rằng họ đang được giới thiệu sản phẩm một cách chân thành. Điều này dẫn đến việc người tiêu dùng không thể đưa ra quyết định mua sắm một cách tỉnh táo, đặc biệt là khi họ tin tưởng tuyệt đối vào lời khuyên từ người nổi tiếng mà không nghi ngờ gì về mục đích thật sự phía sau.

Thực tế đã chỉ ra rằng, nhiều người tiêu dùng bị cuốn theo cảm xúc cá nhân và tin tưởng vào lời giới thiệu mà không biết rằng đó là quảng cáo. Hậu quả là họ có thể mua phải sản phẩm không đúng chất lượng, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn cá nhân.

Đại biểu Tạ Văn Hạ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, đã chỉ ra rằng tình trạng quảng cáo trá hình đang len lỏi trên các nền tảng số và ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý giới trẻ, đặc biệt là trẻ em. Nhiều nội dung quảng cáo mang tính dung tục, lệch chuẩn văn hóa, hướng tới việc câu view, gây hiệu ứng đám đông, làm xói mòn giá trị đạo đức.

Một trong những giải pháp quan trọng được đề xuất là yêu cầu người truyền tải quảng cáo phải được kiểm soát và chứng nhận năng lực, tương tự như hướng dẫn viên du lịch. Các nền tảng mạng xã hội cũng phải chịu trách nhiệm trong việc kiểm duyệt và xác thực danh tính, mục đích của người truyền tải nội dung thương mại.

Nghị định 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ đã quy định rõ khái niệm người có ảnh hưởng và trách nhiệm của họ trong việc thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ để cung cấp thông tin về sản phẩm. Nếu không công khai điều này với người tiêu dùng, hoặc cung cấp thông tin không chính xác, không đầy đủ, họ sẽ bị xem xét xử phạt hành chính.

Để bảo đảm quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, đồng thời xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, yêu cầu đặt ra là các chủ thể tham gia – tổ chức, cá nhân kinh doanh và người có ảnh hưởng – phải tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về cung cấp thông tin và trách nhiệm minh bạch trong hoạt động quảng cáo.

Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ cho rằng cần phải có quy định chặt chẽ về người truyền tải thông tin quảng cáo, yêu cầu những người này phải được đào tạo, cấp chứng chỉ và cập nhật kiến thức định kỳ. Bên cạnh đó, các nền tảng mạng xã hội phải chịu trách nhiệm kiểm soát, thay vì chỉ làm trung gian giữa người bán và người quảng bá sản phẩm.