TPHCM sẽ được bổ sung 443 xe buýt chạy điện vào khai thác từ ngày 1/8, khi 37 tuyến xe buýt trên địa bàn thành phố được các đơn vị mới đảm nhận khai thác. Thông tin này được đưa ra sau quá trình đấu thầu lựa chọn đơn vị khai thác xe buýt, với mục tiêu nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải công cộng và giảm thiểu tác động môi trường.

Theo thông tin từ Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM, các tuyến xe buýt của Phương Trang (Futabuslines) và VinBus đã thắng thầu. Cụ thể, Phương Trang sẽ khai thác 31 tuyến xe buýt, bao gồm các tuyến như 3, 7, 14, 18, 23, 24, 25, 28, 30, 31, 34, 36, 39, 44, 46, 48, 55, 58, 71, 76, 77, 85, 87, 88, 89, 90, 100, 101, 103, 104, 107, 126, 128, 145, 146. Trong khi đó, VinBus sẽ khai thác 2 tuyến xe buýt là 33 và 150.

Quá trình đấu thầu đã dẫn đến việc khoảng 600 phương tiện được thay thế hoạt động trên 37 tuyến, với số lượng đáng kể xe buýt được chuyển từ chạy xăng sang chạy điện. Trước khi đấu thầu, không có tuyến xe buýt điện nào trên 37 tuyến này. Tuy nhiên, sau đấu thầu, đã có 27 tuyến chuyển sang chạy điện với 443 xe buýt điện, 2 tuyến chạy khí CNG và 8 tuyến chạy dầu diesel. Hầu hết phương tiện được đầu tư mới.

Sự thay đổi này giúp nâng tổng số xe buýt điện trên địa bàn thành phố lên 613 xe, chiếm 26,2% tổng số phương tiện. Nếu tính cả số xe chạy khí CNG (khoảng 500 xe) thì tỷ lệ phương tiện dùng nhiên liệu thân thiện môi trường của thành phố đạt 48%.

Ngoài ra, việc điều chỉnh lộ trình một số tuyến xe buýt cũng được thực hiện. Có 5 tuyến xe được điều chỉnh lộ trình sau đấu thầu, gồm tuyến: 150, 33, 24, 89 và 104. Lộ trình các tuyến được điều chỉnh theo hướng kết nối vào các bến xe lớn, nhà ga tàu điện và bỏ bớt một số trạm dừng.

Việc triển khai các tuyến xe buýt mới và điều chỉnh lộ trình các tuyến hiện có nhằm mục đích nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải công cộng, giảm thiểu tác động môi trường và đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. Với sự thay đổi này, người dân TPHCM sẽ có thêm nhiều lựa chọn phương tiện giao thông công cộng tiện lợi và thân thiện với môi trường.

Để giảm thiểu ô nhiễm không khí, hàng chục thành phố trên toàn thế giới đang áp dụng các biện pháp hạn chế đối với phương tiện giao thông chạy bằng xăng dầu thông qua việc thiết lập các vùng phát thải thấp (Low Emission Zones – LEZ) hoặc vùng không phát thải (Zero-Emission Zones – ZEZ). Các vùng LEZ thường áp dụng các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn cho các phương tiện giao thông, trong khi các vùng ZEZ chỉ cho phép các phương tiện không phát thải, như xe điện hoặc xe đạp, được di chuyển tự do.

Nhiều thành phố trên thế giới đang đối mặt với nguy cơ ô nhiễm không khí do mật độ dân số cao và số lượng phương tiện giao thông lớn. Để giải quyết vấn đề này, các thành phố như Rotterdam, Amsterdam, London, Oxford, Brussels, Santa Monica, Los Angeles, Oslo và một số thành phố khác đã triển khai hoặc công bố kế hoạch thí điểm ZEZ. Tại Trung Quốc, bốn thành phố bao gồm Thâm Quyến, Phật Sơn, Đông Quan và Hàng Châu đã áp dụng mô hình này.

Viện Tài nguyên Thế giới (WRI) cho rằng chính sách ZEZ không tốn nhiều ngân sách nhưng có thể giúp giảm đáng kể lượng khí thải, đồng thời mang lại lợi ích môi trường và kinh tế. Nếu được thiết kế hợp lý, ZEZ có thể giúp giảm số lượng phương tiện giao thông, giảm tắc nghẽn và thúc đẩy sự phát triển của thị trường xe điện.

Tuy nhiên, việc triển khai ZEZ cũng gặp phải một số phản đối liên quan đến tác động kinh tế – xã hội. Ví dụ, chi phí mua xe điện hoặc khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ vận chuyển có thể ảnh hưởng đến người dân có thu nhập thấp hoặc các nhóm dễ bị tổn thương sống trong khu vực.

Để triển khai ZEZ một cách hiệu quả, các thành phố cần phải cân nhắc kỹ lưỡng và đảm bảo rằng việc thiết kế ZEZ không làm gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa hoặc ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế – xã hội của đô thị. Một số thành phố đã bắt đầu với quy mô nhỏ, như Thâm Quyến, nơi đã thiết lập 10 khu ZEZ với diện tích tổng cộng 22 km2.

Các chuyên gia cho rằng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang phương tiện không phát thải là yếu tố then chốt để cải thiện chất lượng không khí, giảm rủi ro sức khỏe cho con người và cắt giảm lượng phát thải gây hại cho khí hậu và môi trường. Triển khai ZEZ có thể là một thách thức, nhưng các thành phố như Amsterdam, Thâm Quyến và Rotterdam đã chứng minh rằng việc này hoàn toàn khả thi.

Trong quá trình triển khai ZEZ, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ là một yếu tố quan trọng. Các thành phố cần cung cấp các khoản trợ cấp, tư vấn và hướng dẫn để giúp các doanh nghiệp này chuyển đổi sang phương tiện không phát thải.

WRI khuyến nghị rằng chính sách ZEZ cần được thiết kế và triển khai một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện và mục tiêu của từng thành phố. Việc này sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực và mang lại các lợi ích đi kèm như tăng hiệu quả vận hành và giảm tắc nghẽn giao thông.