Trong bối cảnh công nghệ đang phát triển không ngừng, các thiết bị bay không người lái và có người lái đang ngày càng trở thành tâm điểm của nhiều ngành công nghiệp. Tại Việt Nam, tập đoàn công nghệ hàng đầu là Viettel đang tích cực đẩy mạnh phát triển các thiết bị này như một phần của chiến lược phát triển hệ sinh thái kinh tế tầm thấp.

Trung tướng Tào Đức Thắng, Chủ tịch Viettel, đã tiết lộ rằng đơn vị này đang tập trung xây dựng hệ sinh thái kinh tế tầm thấp bằng cách sử dụng các thiết bị bay ở độ cao thấp. Những thiết bị này bao gồm cả drone không người lái và tiềm năng phát triển thiết bị có người lái, không chỉ phục vụ mục đích kinh tế mà còn đáp ứng nhu cầu quốc phòng. Mới đây, Viettel đã đạt được thành công với drone mang thiết bị phát sóng 4G/5G di động. Thiết bị này có khả năng hoạt động ở độ cao khoảng 50-100m, phủ sóng bán kính lên đến 6km và hoạt động liên tục tới 24 giờ nhờ nhận năng lượng qua dây cáp hybrid từ mặt đất. Giải pháp này đã được áp dụng trong trường hợp thiên tai, khắc phục sự cố mất kết nối mạng viễn thông tại Nghệ An.

Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực viễn thông, tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024, Viettel đã giới thiệu hơn 80 sản phẩm công nghệ cao thuộc ngành công nghiệp quốc phòng. Nổi bật trong số này là các mẫu UAV do Viettel tự thiết kế và sản xuất trong nước 100%. Các sản phẩm UAV của Viettel bao gồm UAV trinh sát, UAV đa năng và UAV cảm tử, có khả năng hoạt động lâu dài, mang theo vũ khí chính xác cao và thực hiện các nhiệm vụ phức tạp.

Viettel không chỉ tập trung vào lĩnh vực quốc phòng mà còn có kế hoạch nghiên cứu dài hạn về máy bay có người lái tầm thấp. Những máy bay này không chỉ phục vụ mục đích quốc phòng mà còn có thể ứng dụng trong các hoạt động dân sự như cứu hộ, logistics. Mục tiêu của Viettel là mở rộng từ drone UAV sang cả thiết bị bay chuyên dụng, tạo ra một hệ sinh thái hoàn chỉnh, linh hoạt và đa nhiệm.

Trên thế giới, xu hướng phát triển UAV phục vụ kinh tế tầm thấp cũng đang ngày càng phổ biến. Trung Quốc đang dẫn đầu toàn cầu về phát minh và ứng dụng drone/UAV, với hơn 70% số bằng sáng chế drone toàn cầu và hơn 50.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này. Tại Mỹ, Amazon Prime Air đã triển khai dịch vụ giao hàng bằng drone trong thành phố, trong khi Wing (Alphabet) mở rộng dịch vụ drone delivery ở Mỹ, Úc và Phần Lan. Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đang tích cực phát triển hệ sinh thái eVTOL và drone để phục vụ vận tải đô thị và logistics.

Có thể thấy, việc phát triển và ứng dụng các thiết bị bay không người lái và có người lái đang là một xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ hiện nay. Với sự tham gia của các doanh nghiệp lớn như Viettel, chúng ta có thể kỳ vọng vào một tương lai gần, nơi các thiết bị bay sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày và hoạt động kinh tế.

Trong nỗ lực tăng cường khả năng ứng phó với các tình huống khẩn cấp, đặc biệt là trong các thiên tai, Viettel đã chuẩn bị triển khai sử dụng máy bay không người lái (drone) có khả năng phát sóng 4G trong bán kính 6 km. Giải pháp này được thiết kế để duy trì liên lạc tại các vùng bị cô lập, đảm bảo thông suốt liên lạc phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn.

Drone được trang bị khả năng bay ở độ cao 50-100 m, tạo vùng phủ sóng với bán kính đạt 6 km. Nhờ đó, thiết bị có thể tiếp cận các khu vực ngập lụt, sạt lở hoặc địa hình đồi núi che chắn trong điều kiện các tuyến đường bị cô lập, nơi xe phát sóng không thể tiếp cận. Việc triển khai drone phát sóng là một phần trong các phương án mà nhà mạng này chuẩn bị để sẵn sàng cho việc cứu hộ cứu nạn trong trường hợp khẩn cấp.

Về thông số kỹ thuật, drone có khả năng mang tải 35-45 kg, gắn thiết bị thu phát sóng trên thân, được kết nối với các thiết bị mặt đất bằng hệ thống cáp hybrid siêu nhẹ, dài 100-200 m, tích hợp cả điện và tín hiệu quang. Khi sử dụng, nguồn điện xoay chiều 380 V lấy từ điện lưới hoặc máy phát điện dưới mặt đất sẽ được chuyển thành điện áp một chiều 1.000 V để truyền tải lên drone. Module chuyển đổi nguồn lắp trên cao giúp cấp nguồn điện liên tục, ổn định duy trì thiết bị bay liên tục trong thời gian dài. Ngoài ra, drone cũng tích hợp pin dự phòng có chức năng đảm bảo hạ cánh khẩn cấp khi mất nguồn xoay chiều dưới đất.

Theo Viettel, giải pháp cho phép thiết lập dịch vụ trong vòng 1-2 tiếng với drone mang bộ thiết bị phát sóng và ăng-ten lên cao 50-100 m, kết hợp truyền dẫn vệ tinh, cung cấp vùng phủ sóng với bán kính đến 6 km cho dịch vụ 4G. Hệ thống có thể hoạt động trong thời gian dài đến 24 tiếng.

Ngoài ra, nhà mạng này cũng đã sẵn sàng các phương án dự phòng ắc-quy, máy phát điện để vận hành trạm trong điều kiện bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Cụ thể, 100 đội ứng cứu thông tin nhà trạm, tuyến cáp được điều động, 150 đội xử lý sự cố thuê bao băng rộng cố định và 30 đội sửa chữa máy phát điện đến hỗ trợ các tỉnh bị ảnh hưởng bởi bão và hoàn lưu.

Trước đó, dưới sự chỉ đạo của Bộ Khoa học và Công nghệ, các nhà mạng đã mở roaming, liên thông sóng viễn thông để người dùng nhà mạng này có thể sử dụng sóng từ nhà mạng khác trong trường hợp một nhà mạng gặp sự cố. Tính đến ngày 24/7, Viettel cho biết đã mở roaming tại 27 xã ở Nghệ An, đảm bảo cho thuê bao di động trong các khu vực này cơ bản duy trì hoạt động, đáp ứng nhu cầu liên lạc cho công tác cứu hộ, cứu nạn. Đồng thời, nhà mạng này cũng cộng 20.000 đồng vào tài khoản cho 31.000 khách hàng để duy trì liên lạc trong lúc khẩn cấp.