Trước những tác động của thuế quan Mỹ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực lên kế hoạch để thích ứng, trong đó ưu tiên hàng đầu là tìm kiếm thị trường mới, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất khẩu. Theo báo cáo của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), có hơn 51,6% doanh nghiệp xuất khẩu đang tập trung vào việc tìm kiếm thị trường mới để giảm thiểu rủi ro thuế quan. Điều này cũng được các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trong nước chú trọng, với 34,9% lựa chọn hướng đi này.

Bên cạnh việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp cũng có xu hướng tăng cường nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm kiếm thị trường nguyên liệu đầu vào từ các đối tác khác. Các doanh nghiệp trong các lĩnh vực như công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, nông-lâm và thủy sản đang ưu tiên tìm kiếm thị trường ngoài Mỹ. Ngược lại, các công ty xây dựng có xu hướng chờ đợi và tập trung nhiều hơn vào giải pháp nội địa hóa chuỗi sản xuất.

Từ tháng 4, một số doanh nghiệp như SK Foods đã chủ động lập kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu sang các nước như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, UAE. Qua khảo sát, các doanh nghiệp các ngành cho rằng họ chịu tác động khá nghiêm trọng từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ.

Với lợi thế đa dạng thị trường nhờ 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương, Việt Nam có nhiều tiềm năng để mở rộng thị trường xuất khẩu. Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại và mở rộng đàm phán FTA với các nước tiềm năng khác.

Việc phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước cũng được coi là điều cần thiết, giúp giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu. Các doanh nghiệp cũng khuyến nghị về các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ và Trung Quốc.

Nhìn chung, các doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động thích ứng với những thay đổi trong chính sách thuế quan của Mỹ thông qua việc tìm kiếm thị trường mới, tăng cường nội địa hóa và đa dạng hóa nguồn nguyên liệu. Với sự hỗ trợ từ Chính phủ và nỗ lực của doanh nghiệp, Việt Nam có thể tận dụng các FTA và cơ hội hợp tác để phát triển bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực từ các chính sách thương mại quốc tế.