Trong kịch bản xung đột tiềm năng giữa Mỹ và Trung Quốc ở eo biển Đài Loan, nhiều quốc gia dường như không muốn dính líu vào tình huống này. Một số chuyên gia đã đưa ra giả định về những bên thứ ba có thể can thiệp nếu chiến tranh nổ ra. Một bài viết gần đây trên tờ The Economist và Financial Times đã làm dấy lên cuộc tranh luận về vấn đề này.

Hiện có rất ít quốc gia muốn đứng về phía Trung Quốc trong một cuộc xung đột như vậy. Triều Tiên, với hiệp ước liên minh duy nhất với Trung Quốc vào năm1961, có thể được coi là một ngoại lệ. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa Trung Quốc và Triều Tiên hiện không còn nồng ấm như trước. Pakistan, được coi là ‘người anh em sắt đá’ của Trung Quốc, có thể sẽ cân nhắc hỗ trợ Trung Quốc nếu có xung đột với Ấn Độ. Tuy nhiên, việc Islamabad tham gia một cuộc chiến để giúp Trung Quốc chống Mỹ – nhà cung cấp viện trợ chính cho Pakistan – là điều khó xảy ra.

Nga, đối tác chiến lược của Trung Quốc, có khả năng sẽ tiếp tục duy trì mối quan hệ thương mại với Trung Quốc nhưng sẽ không tham gia vào một cuộc xung đột ở eo biển Đài Loan.

Liên quan đến Mỹ, chỉ một vài quốc gia sẽ hỗ trợ quân sự cho Washington trong một cuộc xung đột với Trung Quốc. Nhật Bản và Philippines có thể sẽ là những quốc gia chịu ảnh hưởng nhiều nhất do vị trí địa lý của họ. Tuy nhiên, sự tham gia của Nhật Bản có thể chỉ giới hạn ở hỗ trợ hậu cần, trong khi Philippines có thể sẽ hành động thận trọng.

Nhiều chuyên gia đồng tình rằng Nhật Bản và Philippines sẽ là những nước có vai trò quan trọng trong tình huống này. Tuy nhiên, một số quan điểm cho rằng các nước Đông Nam Á khác như Việt Nam và Malaysia có thể sẽ không hành động giống như Philippines.

Tóm lại, rất ít quốc gia muốn can dự vào một cuộc xung đột giữa Trung Quốc và Mỹ. Phần lớn các quốc gia trên thế giới đã tán thành cách diễn đạt mà Bắc Kinh mong muốn, chấp nhận tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với Đài Loan.

Mỹ sẽ gặp khó khăn khi gây sức ép buộc các đồng minh chọn phe, đặc biệt là khi mức độ can dự của Washington còn không chắc chắn. Liệu Mỹ có sẵn sàng bảo vệ Đài Loan, và các đồng minh của Mỹ có sẵn sàng hỗ trợ hay không, vẫn là một câu hỏi lớn.

Một phụ nữ người Mỹ, Christina Chapman, 49 tuổi, vừa bị tuyên án hơn 8 năm tù giam vì vai trò của bà trong việc điều hành một “trang trại laptop” tại nhà. Trang trại này được cho là đã giúp các điệp viên mạng của Triều Tiên giả danh là nhân viên IT làm việc từ xa tại hơn 300 công ty ở Mỹ.

Theo cáo trạng, bà Chapman bị tuyên án vào ngày 24.7 về các cáo buộc bao gồm gian lận qua mạng, đánh cắp danh tính và rửa tiền. Bà cũng bị buộc phải giao nộp số tiền khoảng 284.000 USD kiếm được từ hoạt động trên, đồng thời phải nộp thêm một khoản tiền phạt hơn 175.000 USD. Trước đó, bị cáo đã nhận tội.

Cuộc điều tra cho thấy, bà Chapman liên quan đến hoạt động giúp Triều Tiên kiếm được hơn 17 triệu USD từ năm 2020-2023. Bị cáo phụ trách ít nhất 90 laptop tại nhà, được gửi đến bởi những công ty không bị nghi ngờ về hoạt động phạm pháp. Những công dân Triều Tiên dùng danh tính bị đánh cắp của người Mỹ để tiến hành hoạt động trên.

Các công ty bị ảnh hưởng bởi hành vi của bà Chapman không được nêu tên cụ thể. Tuy nhiên, trong số những doanh nghiệp vô tình thuê người Triều Tiên có một hãng sản xuất ô tô, một công ty công nghệ ở Thung lũng Silicon, một tập đoàn truyền thông Mỹ và một tập đoàn hàng không vũ trụ, cùng với nhiều công ty khác.

Bộ Ngoại giao Mỹ treo thưởng với tổng giá trị lên tới 15 triệu USD để đổi lấy thông tin dẫn đến việc bắt giữ hoặc kết án 7 công dân Triều Tiên. Nhóm này bị truy tố vì có liên quan các hoạt động phi pháp nhằm mua bán thuốc lá từ Triều Tiên để tiếp cận USD.

Bộ Tài chính Mỹ đã áp đặt lệnh cấm vận đối với Công ty Thương mại Korea Sobaeksu của Triều Tiên và 3 cá nhân liên quan vì có liên quan việc né tránh các lệnh cấm vận của Mỹ và lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc.

Trong khi đó, các cơ quan chức năng của Mỹ đang tích cực điều tra và ngăn chặn các hoạt động tương tự. Việc Christina Chapman bị tuyên án hy vọng sẽ là một lời cảnh báo đối với những người có ý đồ tương tự, đồng thời thể hiện sự nghiêm túc của pháp luật Mỹ trong việc bảo vệ an ninh mạng và tài sản trí tuệ của các công ty.

Triều Tiên vừa đưa ra tuyên bố nhấn mạnh rằng Mỹ cần phải công nhận và chấp nhận “thực tế hạt nhân mới” của nước này, đồng thời khẳng định rằng không có cuộc đối thoại nào trong tương lai có thể dẫn đến việc chấm dứt chương trình hạt nhân của Triều Tiên. Bà Kim Yo-jong, Phó Trưởng ban Ủy ban Trung ương đảng Lao động Triều Tiên, người là em gái của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đã đưa ra phát biểu này.

Trong phát biểu của mình, bà Kim Yo-jong nhấn mạnh rằng việc công nhận Triều Tiên là một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân là “điều kiện tiên quyết” cần thiết cho các bước tiếp theo. Tuyên bố này của bà Kim Yo-jong được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây bày tỏ mong muốn gặp lại nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sau các hội nghị thượng đỉnh diễn ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.

Tuy nhiên, bà Kim Yo-jong cũng đồng thời nhấn mạnh rằng nếu Mỹ không chấp nhận thực tế đã thay đổi và vẫn tiếp tục dựa vào các quan điểm trong quá khứ, thì bất kỳ cuộc gặp nào giữa Triều Tiên và Mỹ sẽ chỉ là một hy vọng từ phía Mỹ. Điều này cho thấy sự thay đổi trong lập trường của Triều Tiên đối với các cuộc đàm phán với Mỹ.

Trước đó, một quan chức Nhà Trắng đã xác nhận rằng Tổng thống Trump vẫn cam kết với mục tiêu mà ông đã đặt ra trong các hội nghị thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Kim Jong-un trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Mục tiêu này là đạt được việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên. Quan chức này cũng cho biết rằng Tổng thống Trump vẫn sẵn sàng tham gia vào các cuộc đối thoại với nhà lãnh đạo Kim Jong-un để đạt được mục tiêu này.

Các nỗ lực ngoại giao của ông Trump với Bình Nhưỡng đã đánh dấu một sự thay đổi quan trọng trong chính sách đối ngoại của Mỹ đối với Triều Tiên. Tại cuộc gặp đầu tiên ở Singapore vào năm 2018, ông Trump và ông Kim đã ký một thỏa thuận nguyên tắc nhằm phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, hội nghị thượng đỉnh tiếp theo diễn ra vào năm sau đó đã không thành công do bất đồng về việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Bình Nhưỡng.

Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Triều Tiên có thể tiếp tục và đạt được những kết quả tích cực hay không, đặc biệt là khi Triều Tiên đang tiếp tục phát triển chương trình vũ khí hạt nhân của mình.

Nhà Trắng

Thế giới hiện đang chứng kiến những diễn biến phức tạp và đáng chú ý trên bán đảo Triều Tiên cũng như trong xung đột giữa Israel và Palestine. Thủ tướng Palestine Mohammad Mustafa ngày 28/7 đã đưa ra một tuyên bố quan trọng tại một hội nghị cấp cao của Liên Hợp Quốc ở New York. Hội nghị này do Pháp và Ả-rập Xê Út đồng tổ chức với mục tiêu thúc đẩy giải pháp hai nhà nước cho xung đột Israel – Palestine.

Ông Mustafa nhấn mạnh rằng Hamas cần từ bỏ quyền kiểm soát Dải Gaza và giao nộp vũ khí cho Chính quyền Palestine (PA) để khôi phục an ninh tại vùng lãnh thổ bị chiến tranh tàn phá này. Ngoài ra, ông cũng yêu cầu Israel phải rút hoàn toàn khỏi Dải Gaza. Những phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh nỗ lực quốc tế nhằm tìm kiếm một giải pháp hòa bình và bền vững cho xung đột Israel – Palestine.

Trong khi đó, tại Mỹ, Tổng thống Donald Trump đã đưa ra những phản ứng liên quan đến các cáo buộc chống lại ông. Ông Trump cho biết có thể tên của ông đã bị cựu Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland hoặc cựu Giám đốc FBI James Comey đưa vào hồ sơ Jeffrey Epstein một cách cố ý. Ông cũng đề cập đến hồ sơ Steele, một tài liệu chứa các cáo buộc chưa được xác thực về mối liên hệ giữa ông và Nga, như một ví dụ cho thấy những cáo buộc chống lại ông là bịa đặt.

Về tình hình trên bán đảo Triều Tiên, ngày 29/7, Triều Tiên đã đưa ra một tuyên bố quan trọng. Bà Kim Yo Jong, em gái và cố vấn của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, cho biết rằng Mỹ cần phải chấp nhận rằng tình hình đã thay đổi kể từ các cuộc thượng đỉnh trước đây giữa hai nước. Theo bà, không có cuộc đối thoại nào trong tương lai có thể khiến Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân của mình. Bà thừa nhận mối quan hệ cá nhân giữa ông Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump “không tồi” nhưng nhấn mạnh rằng nếu Mỹ không chấp nhận thực tế đã thay đổi, cuộc gặp giữa Triều Tiên và Mỹ sẽ chỉ còn là hy vọng đơn phương từ phía Mỹ.

Bà Kim Yo Jong nhấn mạnh rằng năng lực hạt nhân của Triều Tiên và bối cảnh địa chính trị đã thay đổi một cách sâu sắc kể từ ba cuộc gặp giữa ông Kim Jong-un và ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Mỹ. Một quan chức Nhà Trắng đã phản hồi rằng Tổng thống Trump vẫn cam kết với mục tiêu mà ông từng đặt ra trong ba cuộc thượng đỉnh trước đó với ông Kim Jong-un: phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên.

Triều Tiên đã lên tiếng phản ứng sau khi Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đưa ra những đề nghị hòa bình. Bà Kim Yo Jong, quan chức cấp cao của đảng cầm quyền Triều Tiên, tuyên bố rằng cam kết của Tổng thống Lee về liên minh an ninh Hàn Quốc – Mỹ không khác gì so với người tiền nhiệm.

Bà Kim cho rằng nếu Hàn Quốc nghĩ rằng có thể đảo ngược tất cả hậu quả chỉ bằng một vài lời nói cảm tính thì đó là một sai lầm lớn. Tổng thống Lee đã cam kết cải thiện mối quan hệ với Triều Tiên ngay sau khi nhậm chức vào ngày 4/6. Ông đã chỉ đạo dừng hoạt động của dàn loa phóng thanh ở biên giới và cấm các nhà hoạt động rải truyền đơn sang đất Triều Tiên.

Tuy nhiên, bà Kim cho rằng những hành động này chỉ là việc đảo ngược những hành động ‘mang mục đích xấu’ của Hàn Quốc mà lẽ ra không nên thực hiện ngay từ đầu. Bà cũng tuyên bố rằng Triều Tiên không quan tâm đến bất kỳ chính sách nào được thiết lập tại Seoul hoặc đề xuất nào được đưa ra.

Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho rằng những phát biểu của bà Kim Yo Jong cho thấy ‘bức tường ngờ vực giữa hai miền Nam – Bắc rất cao do chính sách thù địch và đối đầu trong vài năm qua’. Người phát ngôn Bộ Thống nhất Koo Byoung-sam khẳng định Hàn Quốc sẽ tiếp tục nỗ lực hòa giải và hợp tác với Triều Tiên.

Tuy nhiên, Tổng thống Lee cũng khẳng định quan hệ liên minh với Mỹ là trụ cột trong chính sách ngoại giao của Hàn Quốc. Tổng thống Hàn Quốc muốn cải thiện quan hệ với Triều Tiên nhưng vẫn duy trì liên minh an ninh với Mỹ.

Bà Kim Yo Jong, chị gái của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, đã lên tiếng về mối quan hệ cá nhân giữa nhà lãnh đạo này và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Trong một tuyên bố vào ngày 29/7, bà Kim Yo Jong cho biết mối quan hệ cá nhân giữa hai lãnh đạo không phải là tồi tệ. Tuy nhiên, nếu mối quan hệ này không dẫn đến mục tiêu phi hạt nhân hóa, thì nó chỉ là sự nhạo báng dành cho đối phương.

Phản bác lại thông tin từ một quan chức Nhà Trắng giấu tên, người đã tiết lộ với hãng tin Yonhap rằng Tổng thống Trump vẫn để ngỏ khả năng gặp lãnh đạo Triều Tiên nhằm đạt mục tiêu phi hạt nhân hóa hoàn toàn, bà Kim Yo Jong nhấn mạnh rằng hiện tại là năm 2025, không phải 2018 và 2019 khi các cuộc hội đàm giữa hai lãnh đạo diễn ra.

Bà Kim Yo Jong kêu gọi Mỹ công nhận vị thế của Triều Tiên như một quốc gia hạt nhân và bác bỏ bất kỳ nỗ lực nào nhằm phủ nhận điều này. Theo bà, cần có sự thừa nhận tối thiểu rằng không có lợi ích gì khi hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân đối đầu nhau.

Về phần mình, Mỹ vẫn duy trì lập trường của mình về vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Yonhap dẫn nguồn một quan chức Nhà Trắng cho biết Tổng thống Trump vẫn giữ quan điểm cởi mở về việc gặp lại lãnh đạo Triều Tiên để đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa hoàn toàn.

Trước đó, các cuộc hội đàm giữa lãnh đạo Triều Tiên và Mỹ đã diễn ra vào năm 2018 và 2019, nhưng không đạt được kết quả như mong đợi về vấn đề phi hạt nhân hóa. Kể từ đó, các bên đã có những tuyên bố trái ngược nhau về vấn đề này.

Bà Kim Yo Jong là một trong những nhân vật quan trọng trong chính quyền Triều Tiên và là thành viên của Ủy ban Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên. Tuyên bố của bà được coi là một tín hiệu quan trọng về lập trường của Triều Tiên đối với vấn đề hạt nhân và quan hệ với Mỹ.

Triều Tiên không có hứng thú với việc đàm phán với Hàn Quốc bất kể đề xuất nào được đưa ra. Điều này được thể hiện qua tuyên bố của bà Kim Yo Jong, Phó trưởng ban Ủy ban Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, em gái của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh chính phủ mới của Hàn Quốc nhậm chức và có những động thái nhằm cải thiện quan hệ giữa hai miền Triều Tiên.

Bà Kim Yo Jong cho biết Triều Tiên không quan tâm đến việc đàm phán với Hàn Quốc và không có lý do gì để gặp mặt hoặc thảo luận với Seoul. Bà nhấn mạnh rằng việc tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tái khẳng định liên minh với Mỹ cho thấy quan hệ giữa hai miền Triều Tiên không có cơ hội cải thiện.

Những bình luận của bà Kim đánh dấu phản ứng chính thức đầu tiên của Triều Tiên kể từ khi chính phủ mới của Hàn Quốc nhậm chức vào ngày 4/6 vừa qua. Đây cũng là phản ứng đầu tiên của Triều Tiên đối với chính sách của chính quyền mới ở Seoul.

Phía Hàn Quốc đã có phản ứng đối với tuyên bố của bà Kim. Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho biết Seoul sẽ tiếp tục tìm cách tiếp cận Bình Nhưỡng và sẽ điều chỉnh các cuộc tập trận quân sự chung giữa Mỹ và Hàn Quốc. Bộ trưởng Thống nhất Chung Dong-young tiết lộ rằng ông sẽ tư vấn cho Tổng thống Lee về vấn đề này.

Người phát ngôn Bộ Thống nhất Koo Byoung-sam cho biết những bình luận của bà Kim không đặc biệt mang tính thù địch hay chế giễu so với những tuyên bố trước đây của bà về quan hệ liên Triều. Tuy nhiên, ông Koo cũng cho biết Bình Nhưỡng đang theo dõi sát sao chính sách của chính quyền ông Lee đối với Triều Tiên.

Trong nỗ lực xoa dịu căng thẳng, chính quyền mới của Hàn Quốc đã đình chỉ các chương trình phát thanh tuyên truyền dọc theo khu phi quân sự và ngừng việc thả truyền đơn từ khinh khí cầu xuống Triều Tiên.

Cựu Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol, người tiền nhiệm của ông Lee, đã ủng hộ lập trường cứng rắn chống lại Bình Nhưỡng. Ông đã tăng cường các cuộc tập trận chung giữa Hàn Quốc và Mỹ, bao gồm việc đưa các khí tài như tàu ngầm tên lửa đạn đạo và tàu sân bay của Hải quân Mỹ đến thăm các cảng của Hàn Quốc.

Năm 2024, Triều Tiên đã hủy bỏ chính sách kéo dài nhằm tìm kiếm sự thống nhất hòa bình và cho phá đường sá, cầu nối giữa hai nước khi quan hệ trở nên xấu đi. Để đáp trả vụ phá hoại cầu đường hồi tháng 10, quân đội Hàn Quốc đã nổ súng trong khu vực phía nam đường phân định quân sự.

Tuy nhiên, chính phủ mới của Hàn Quốc sẽ ít phản ứng hơn và sẽ kiên trì nỗ lực xây dựng mối quan hệ hòa giải và hợp tác liên Triều.

Một nghiên cứu quân sự mới công bố gần đây đã chỉ ra rằng Hàn Quốc cần duy trì ít nhất 500.000 quân thường trực để đảm bảo an ninh và khả năng phòng thủ trước các cuộc tấn công bất ngờ tiềm tàng từ Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Với việc áp dụng học thuyết tỷ lệ lập kế hoạch tối thiểu của Lục quân Mỹ cho bán đảo Triều Tiên, lực lượng phòng thủ cần có khả năng giữ vững vị trí trước bên tấn công với tỷ lệ quân số là 1:3.

Theo nghiên cứu do ông Kim Jeong-hyuck thuộc Trung tâm Lục quân Hàn Quốc Nghiên cứu tương lai và ông Jee Hyo-keun thuộc Đại học Konyang (Hàn Quốc) dẫn đầu, tính đến năm 2022, Triều Tiên có khoảng 1,28 triệu quân, trong khi Hàn Quốc có 500.000 quân, tương đương với tỷ lệ khoảng 2,6:1. Chỉ tính riêng trong lục quân, tỷ lệ chênh lệch đã là gần 3:1, khiến lực lượng của Hàn Quốc chỉ còn đủ khả năng phòng thủ tối thiểu.

Các kế hoạch thời chiến của Hàn Quốc giả định có thể huy động nhanh chóng hàng trăm ngàn quân dự bị và sự hỗ trợ kịp thời của Mỹ, nhưng không có gì chắc chắn rằng giả định này sẽ đúng trong một cuộc khủng hoảng thực sự. Các tác giả cho rằng với số quân hiện tại, cơ hội thành công trong giai đoạn đầu của một cuộc tấn công tiềm tàng từ Triều Tiên là rất hạn chế.

Các nhà nghiên cứu cũng cảnh báo rằng chỉ riêng ưu thế công nghệ sẽ không thể xóa bỏ sự chênh lệch như trên. Việc duy trì lực lượng thường trực gồm 500.000 quân là vô cùng quan trọng đối với Hàn Quốc, vì nước này dựa trên chiến lược phòng thủ rồi phản công.

Nghiên cứu mới cũng đề cập bài học từ cuộc xung đột Nga-Ukraine. Dù Nga tham chiến với lợi thế nhân lực tổng thể so với Ukraine là 4:1, nhưng lực lượng bộ binh được triển khai ban đầu chỉ gần với tỷ lệ 1:1,3, khiến lực lượng Nga gặp khó khăn trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột.

Nghiên cứu nhấn mạnh cuộc khủng hoảng nghĩa vụ quân sự ngày càng trầm trọng của Hàn Quốc. Nếu xu hướng tỷ lệ sinh giảm hiện tại ở Hàn Quốc tiếp diễn, số lượng nam giới 20 tuổi có thể giảm xuống còn khoảng 140.000 quân vào năm 2040, khiến việc duy trì quân ngũ ngay cả 300.000 người cũng trở nên khó khăn. Do đó, nghiên cứu kêu gọi các quyết định cấp quốc gia, chẳng hạn như điều chỉnh thời hạn nghĩa vụ quân sự và tuyển dụng thêm dân thường cho các vị trí không chiến đấu.

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc đã cam kết duy trì quân số ở mức 500.000 theo kế hoạch quốc phòng trung hạn 2025-2029. Kế hoạch này bao gồm việc chuyển đổi một số quân nhân nhập ngũ thành hạ sĩ quan, mở rộng lực lượng dân sự trong các lĩnh vực hậu cần, hành chính và đào tạo, đồng thời phân bổ nhân sự cho các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo và tác chiến điện từ.