Chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV) của Nga trong cuộc xung đột với Ukraine đã trải qua một quá trình chuyển đổi đáng kể. Ban đầu, Nga tập trung vào việc sử dụng UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran.

UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h. Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn.

Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Ngoài ra, các phiên bản mới hơn của UAV Geran còn được trang bị bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video.

Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử. Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera.

Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử.

Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran 3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực.

Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran 3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Thông tin về việc máy móc mang nhãn hiệu VPIC của Việt Nam và Tsugami của Trung Quốc được sử dụng trong nhà máy sản xuất UAV Shahed-136 của Nga đã gây ra sự quan tâm và tranh luận trong cộng đồng quốc tế. Nhà báo điều tra người Đức, Julian Röpcke, đã tiết lộ những hình ảnh và thông tin về việc thiết bị công nghiệp từ Việt Nam và Trung Quốc được phát hiện tại nhà máy sản xuất UAV Shahed/Geran tại Nga hoặc lãnh thổ do Nga kiểm soát.

UAV Shahed-136 là loại máy bay không người điều khiển có nguồn gốc công nghệ từ Iran, được Nga sử dụng rộng rãi trong các cuộc tấn công vào Ukraine từ năm 2022 đến nay. Việc sử dụng thiết bị từ Việt Nam và Trung Quốc trong sản xuất UAV này đã đặt ra câu hỏi về việc liệu các công ty của Việt Nam và Trung Quốc có vi phạm các lệnh cấm vận của Liên Minh Châu Âu (EU), Hoa Kỳ, Anh và nhiều quốc gia khác đối với Nga.

Công ty VPIC của Việt Nam và các công ty liên quan có thể đối mặt với cáo buộc vi phạm các quy định về kiểm soát xuất khẩu, đặc biệt nếu họ không có biện pháp kiểm tra người dùng cuối. Chính quyền Việt Nam sẽ phải giải trình về việc kiểm soát xuất khẩu công nghệ và có thể phải điều tra nội bộ hoặc hợp tác với các cơ quan quốc tế.

Nếu thông tin của Röpcke là xác thực, Việt Nam có thể bị đưa vào danh sách theo dõi liên quan đến hỗ trợ quân sự cho Nga. Công ty VPIC có thể bị đưa vào danh sách trừng phạt của Mỹ hoặc EU, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động xuất khẩu toàn cầu.

Sự việc này cũng đặt ra câu hỏi về tính nhất quán trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Việt Nam gần đây đã bỏ phiếu thuận tại Liên Hợp Quốc lên án Nga xâm lược Ukraine, nhưng nếu thông tin do nhà báo Julian Röpcke công bố là chính xác, thì Việt Nam đang thể hiện một mâu thuẫn nghiêm trọng giữa lập trường ngoại giao và hành vi thực tiễn.

Nếu bị đưa vào điều tra, Việt Nam có thể bị đánh mất tính chính danh và uy tín quốc tế, đặc biệt trong vai trò tại ASEAN và các diễn đàn đa phương như APEC, Liên Hợp Quốc, hay trong các đàm phán thương mại tự do. Sự mất niềm tin từ cộng đồng quốc tế sẽ kéo theo hậu quả sâu rộng: các đối tác phương Tây có thể giảm cấp độ hợp tác, gia tăng kiểm soát thương mại công nghệ, hoặc thậm chí áp đặt chế tài.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam cần phải xem xét lại chính sách xuất khẩu và kiểm soát công nghệ để đảm bảo rằng các công ty của Việt Nam không vi phạm các lệnh cấm vận quốc tế. Đồng thời, Việt Nam cũng cần phải duy trì lập trường ngoại giao nhất quán và thể hiện cam kết đối với luật pháp quốc tế và nguyên tắc tôn trọng chủ quyền quốc gia.

Thông tin từ nhà báo Julian Röpcke đã thu hút sự chú ý của những người quan tâm đến cuộc chiến Nga-Ukraine tại Việt Nam. Tuy nhiên, phía Việt Nam và công ty VPIC hiện hoàn toàn im lặng, không có phản hồi chính thức nào tính đến thời điểm hiện tại.

Anh và Đức vừa khởi động một dự án hợp tác viện trợ quân sự nhằm cung cấp cho Ukraine một lượng lớn đạn pháo và máy bay không người lái (UAV) hiện đại. Dự án này được công bố trong khuôn khổ cuộc họp lần thứ 29 của Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine (UDCG) diễn ra vào ngày 21-7.

Được biết đến là một nỗ lực hợp tác giữa hai quốc gia, dự án này sẽ cung cấp cho Ukraine 220.000 quả đạn pháo 35mm cho hệ thống phòng không Gepard do Đức sản xuất. Hệ thống Gepard đã chứng minh khả năng hiệu quả trong việc chống lại máy bay không người lái (UAV) của Nga. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Đức, Boris Pistorius, cho biết lô đạn pháo này sẽ được giao cho Kiev trong thời gian ngắn.

Ngoài ra, dự án này cũng sẽ hỗ trợ chi phí trang bị những chiếc UAV hiện đại do chính Ukraine sản xuất. Những hệ thống này đã chứng minh được giá trị của chúng trên mặt trận, tiêu diệt máy bay, máy bay không người lái và tên lửa của Nga trước khi chúng gây ra mối đe dọa cho Ukraine.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Đức cũng cam kết những hệ thống đầu tiên do Đức tài trợ sẽ được chuyển giao cho Lực lượng vũ trang Ukraine trong vài ngày tới và sẽ sẵn sàng để sử dụng ngay lập tức.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Anh, John Healey, thông tin rằng Anh đã phân bổ 700 triệu bảng Anh trong năm nay cho đạn pháo, tên lửa tầm xa và tên lửa phòng thủ, trong đó 150 triệu bảng Anh hỗ trợ đã được chuyển giao trong 2 tháng. Kể từ tháng 3-2025, Anh đã cung cấp gần 50.000 chiếc UAV cho Ukraine.

Ông Healey cũng cho biết thêm rằng Anh sẽ cung cấp thêm 40 triệu bảng Anh như một phần của gói hỗ trợ toàn diện của NATO.

Quân đội Ukraine đã đạt được thành công đáng kể trong việc phá hủy tổ hợp tác chiến điện tử thử nghiệm của Nga, chuyên sử dụng để chế áp máy bay không người lái (UAV). Theo một báo cáo mới đây của Kyiv Independent, vào ngày 20/7, các binh sĩ thuộc Tiểu đoàn Svarog424 của Lực lượng Hệ thống Không người lái Ukraine đã phát hiện và phá hủy một hệ thống tác chiến điện tử (EW) hiếm và đắt đỏ của Nga, có tên gọi tổ hợp thử nghiệm KOP-2.

Tổ hợp KOP-2 là một thiết bị hiện đại của Nga, được thiết kế để phát hiện và gây nhiễu các UAV đối phương. Với khả năng quét dải tần số vô tuyến rộng, nó có thể xác định tần số điều khiển của UAV và phát tín hiệu nhiễu công suất lớn nhằm vô hiệu hóa mục tiêu. Thông thường, hệ thống này được triển khai để bảo vệ các mục tiêu chiến lược như hệ thống phòng không và cơ sở hạ tầng quan trọng.

Tuy nhiên, trong thực chiến, hệ thống KOP-2 đã không phát huy hiệu quả như mong đợi. Theo Tiểu đoàn Svarog, đòn đánh đầu tiên đã làm tê liệt thiết bị, trước khi một đợt tấn công tiếp theo phá hủy hoàn toàn tổ hợp KOP-2. Chiến dịch thành công này cho thấy năng lực ngày càng tinh vi của các đơn vị UAV Ukraine trong việc phát hiện và loại bỏ các mối đe dọa tác chiến điện tử.

Những hoạt động như vậy có ý nghĩa quan trọng khi Nga ngày càng phụ thuộc vào các hệ thống EW để gây gián đoạn hoạt động của UAV Ukraine ở cấp độ chiến thuật. Việc phá hủy tổ hợp KOP-2 cũng cho thấy Ukraine đang tăng cường sử dụng công nghệ UAV và robot trên chiến trường như một phần trong chiến lược tổng thể nhằm giảm tổn thất nhân lực và thích ứng với các mối đe dọa ngày càng thay đổi dọc tuyến mặt trận.

Trong bối cảnh các cuộc tập kích bằng UAV quy mô lớn nhằm vào các thành phố của Ukraine trong những tuần gần đây, Kiev cũng đã gia tăng các đòn tấn công bằng UAV vào Moscow, với hàng chục chiếc bị phóng về phía thủ đô của Nga chỉ riêng trong tuần qua. Điều này cho thấy tình hình xung đột đang ngày càng phức tạp và các bên đang tiếp tục tìm cách thích ứng và phản công.

xem thêm thông tin tại đây

Văn phòng công tố viên đặc biệt Hàn Quốc đã chính thức yêu cầu tòa án phê chuẩn lệnh bắt giữ Thiếu tướng Kim Jong Dae, người đang giữ vị trí đứng đầu đơn vị tác chiến bằng máy bay không người lái (UAV) của quân đội Hàn Quốc. Yêu cầu này được đưa ra trong bối cảnh đang có những thông tin xoay quanh việc ông bị bắt giữ từ ngày 18 tháng 7.

Việc bắt giữ Thiếu tướng Kim nằm trong phạm vi cuộc điều tra liên quan đến cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol và hoạt động của máy bay không người lái (UAV) của Hàn Quốc tại Triều Tiên. Tuần trước, nhóm công tố viên đặc biệt đã triệu tập ông Kim để làm sáng tỏ những nghi ngờ xung quanh việc liệu có phải ông Yoon đã ra lệnh bí mật sử dụng UAV xâm nhập lãnh thổ Triều Tiên vào năm ngoái hay không.

Động cơ của hành động này bị nghi ngờ là nhằm mục đích kích động căng thẳng giữa hai miền, từ đó tạo cơ sở để ông Yoon ban bố thiết quân luật vào tháng 12 cùng năm. Cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol đã lên tiếng bác bỏ tất cả các cáo buộc liên quan. Tuy nhiên, Thiếu tướng Kim và đội ngũ pháp lý đại diện cho ông chưa đưa ra bất kỳ tuyên bố nào về vấn đề này.

Trước đó, vào ngày 18 tháng 7, Thiếu tướng Kim đã bị bắt giữ mà không cần có lệnh trực tiếp từ tòa án. Theo quy định hiện hành, các công tố viên và cảnh sát được phép thực hiện ‘bắt giữ khẩn cấp’ nếu họ tin chắc rằng đối tượng liên quan đã phạm một tội nghiêm trọng và có nguy cơ bỏ trốn hoặc tiêu hủy bằng chứng.

Vào tháng 10 năm 2022, Triều Tiên đã tuyên bố rằng Hàn Quốc đã điều động UAV để rải truyền đơn chống lại nước này tại thủ đô Bình Nhưỡng. Phía Triều Tiên cũng công bố hình ảnh về xác của một UAV quân sự của Hàn Quốc bị rơi. Tuy nhiên, chính quyền Seoul đã từ chối tiết lộ thông tin về việc liệu họ có điều động UAV xâm nhập lãnh thổ Triều Tiên hay không.

Các công tố viên đang tăng cường điều tra hoạt động của lực lượng UAV sau khi tiến hành truy tố cựu Tổng thống Yoon, người hiện đang bị giam giữ vì các cáo buộc bổ sung liên quan đến lệnh thiết quân luật ‘chết yểu’ mà ông đã ban ra.